SKKN Kết hợp chuyển đổi số và các phương pháp dạy học tích cực trong hoạt động dạy học Chủ đề “Phản ứng oxi hoá- Khử và ứng dụng trong cuộc sống”- Hoá học 10 theo định hướng chương trình phổ thông mới 2018

 DANH MỤC VIẾT TẮT 
 Chữ viết tắt Được đọc là 
PPDH Phương pháp dạy học 
THPT Trung học phổ thông 
THCS Trung học cơ sở 
GD & ĐT Sở giáo dục và đào tạo 
KHBD Kế hoạch bài dạy 
SGKCB Sách giáo khoa cơ bản 
KTDH Kỹ thuật dạy học 
NLS Năng lực số 
TL Tỉ lệ 
SL Số lượng 
GV Giáo viên 
HS Học sinh 
 2 
 III.2. Các giải pháp sử dụng chuyển đổi số kết hợp các phương pháp dạy học 
tích cực trong chủ đề: Phản ứng oxi hoá- khử. 10 
III.3. Thiết kế chi tiết bài giảng chủ đề: Phản ngứ oxi hoá- khử. 13 
IV. Kết quả thực nghiệm 39 
V. Kết quả khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của đề tài 41 
 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 
III.1. Những đóng góp chính của đề tài 44 
III.2. Kiến nghị 45 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 47 
 4 
 II. Mục đích của đề tài. 
 + Làm rõ cơ sở lý luận về một số nội dung chính liên quan đến dạy học định 
hướng phát triển năng lực và chuyển đổi số. 
 + Lựa chọn các phương pháp dạy học tích cực phù hợp kết hợp với chuyển 
đổi số có hiệu quả cho bài học. 
 + Điều tra thực trạng của giáo viên bộ môn hoá học trong đổi mới phương 
pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực và chuyển đổi số. 
+ Thiết kế hoàn chỉnh KHBD Chủ đề: “Phản ứng oxi hoá- khử và ứng dụng trong 
cuộc sống” – hoá học 10 theo hướng phát triển năng lực vận dụng công nghệ số để 
lan tỏa các phương pháp dạy học tích cực cho giáo viên bộ môn hoá học nói riêng 
và giáo viên các môn nói chung, từ đó vận dụng cho nhiều bài học khác đáp ứng 
yêu cầu đổi mới của ngành giáo dục. 
 III. Phạm vi và đối tượng của đề tài 
 a. Phạm vi nghiên cứu: 
 Chúng tôi triển khai dạy thể nghiệm tại các lớp 10 ở trường THPT Nguyễn 
Duy Trinh đồng thời triển khai xác định thực trạng vận dụng chuyển đổi số để dạy 
học định hướng phát triển năng lực cho học sinh từ các GV ở các trường THPT. 
 b. Đối tượng nghiên cứu: 
 Chúng tôi tiến hành thực nghiệm và khảo sát trên đối tượng là giáo viên trên 
địa bàn huyện Nghi Lộc, các trường trong tỉnh Nghệ An và học sinh trường THPT 
Nguyễn Duy Trinh. 
 IV. Phương pháp nghiên cứu 
 a. Các phương pháp nghiên cứu lý luận . 
 Các phương pháp: phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa các tài liệu, 
văn bản, các công trình khoa học có liên quan . 
 b. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 
 - Phương pháp điều tra. 
 - Phương pháp xử lý số liệu. 
 - Phương pháp quan sát. 
 6 
 PHẦN II: NỘI DUNG 
 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. 
 I.1. Một số vấn đề chung về dạy học định hướng phát triển năng lực. 
 I.1.1. Khái niệm dạy học định hướng phát triển năng lực. 
 Dạy học định hướng phát triển năng lực là quá trình thiết kế, tổ chức và phối 
hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học, tập trung vào kết quả đầu ra của quá 
trình này. Trong đó nhấn mạnh người học cần đạt được các mức năng lực như thế 
nào sau khi kết thúc một giai đoạn (hay một quá trình) dạy học. 
 Trong dạy học đinh hướng phát triển năng lực việc lựa chọn phương pháp 
dạy học và kỹ thuật dạy học là vô cùng quan trọng. 
 I.1.2. Khái niệm phương pháp dạy học (PPDH). 
 Khái niệm PPDH ở đây được hiểu theo nghĩa hẹp, đó là các PPDH, các mô 
hình hành động cụ thể. PPDH cụ thể là những cách thức hành động của giáo viên 
và học sinh nhằm thực hiện những mục tiêu dạy học xác định, phù hợp với những 
nội dung và điều kiện dạy học cụ thể. PPDH cụ thể bao gồm những phương pháp 
chung cho nhiều môn và các phương pháp đặc thù bộ môn. Bên cạnh các phương 
pháp truyền thống quen thuộc như thuyết trình, đàm thoại, trực quan, làm mẫu, có 
thể kể một số phương pháp khác như: phương pháp giải quyết vấn đề, phương 
pháp dạy học nhóm, phương pháp dạy học thực hành, phương pháp trò chơi, 
phương pháp dạy học dự án 
 I.1.3. Khái niệm kỹ thuật dạy học (KTDH). 
 Là những động tác, cách thức hành động của giáo viên và học sinh trong các 
tình huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học. Các 
KTDH chưa phải là các PPDH độc lập. Bên cạnh các KTDH thường dùng, có thể 
kể đến một số KTDH phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học như: Kỹ thuật 
công não, kỹ thuật thông tin phản hồi, kỹ thuật bể cá, kỹ thuật tia chớp, kỹ thuật 
KWL  
 I.1.4. Định hướng chung về phương pháp, kỹ thuật dạy học. 
 Định hướng chung về phương pháp, kỹ thuật dạy học nói chung bao gồm: 
 + Tích hợp. 
 + Trải nghiệm. 
 + Phát huy tính tính cực. 
 + Khai thác sử dụng thiết bị dạy học. 
 Riêng đối với môn hoá học, định hướng chung về phương pháp, kỹ thuật dạy 
học gồm: Khi sử dụng các phương pháp dạy học, GV phải: 
 - Chú trọng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, bồi 
dưỡng năng lực tự chủ và tự học. 
 8 
 c).Năng lực số. 
 2. Phẩm chất được hình thành 
 B. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 
 C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
 1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề/nhiệm vụ học tập/Mở đầu (Ghi rõ tên thể 
 hiện kết quả hoạt động) 
 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới/giải quyết vấn đề/thực thi nhiệm 
 vụ đặt ra từ Hoạt động 1 (Ghi rõ tên thể hiện kết quả hoạt động). 
 3. Hoạt động 3: Luyện tập 
 4. Hoạt động 4: Vận dụng. 
 Mỗi một hoạt động đều phải thể hiện được: 
 a) Mục tiêu: 
 b) Nội dung: 
 c) Sản phẩm: 
 d) Tổ chức thực hiện: 
 Trong tiến trình tổ chức một học mỗi hoạt động học được triển khai gồm 4 bước: 
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (giáo viên giao, học sinh nhận): 
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ (học sinh thực hiện, giáo viên theo dõi, hỗ trợ): 
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận (giáo viên tổ chức, điều hành; học sinh báo cáo, thảo luận): 
 Bước 4: Kết luận, nhận định (giáo viên "chốt"): 
 I.2. Chuyển đổi số và năng lực số. 
 I.2.1. Khái niệm về chuyển đổi số và năng lực số 
 “Chuyển đổi số” là khai thác các dữ liệu có được từ quá trình số hóa, rồi 
áp dụng các công nghệ để phân tích, biến đổi các dữ liệu đó và tạo ra các giá trị 
mới hơn. Có thể xem “Số hóa” như một phần của quá trình “Chuyển đổi số”, trong 
đó “Số hóa” là quá trình hiện đại hóa, chuyển đổi các hệ thống thường sang hệ 
thống kỹ thuật số (chẳng hạn như chuyển từ tài liệu dạng giấy sang các file mềm 
trên máy tính như file ảnh, file PDF) 
 Khái niệm năng lực số của UNICEF – 2019 như sau: Năng lực số (Digital 
Literacy) đề cập đến kiến thức, kỹ năng và thái độ cho phép trẻ phát triển và phát 
huy tối đa khả năng trong thế giới công nghệ số ngày càng lớn mạnh trên phạm vi 
toàn cầu, một thế giới mà trẻ vừa được an toàn, vừa được trao quyền theo cách phù 
hợp với lứa tuổi cũng như phù hợp với văn hóa và bối cảnh địa phương, phát triển 
và phát huy tối đa khả năng trong thế giới công nghệ số ngày càng lớn mạnh trên 
phạm vi toàn cầu, một thế giới mà trẻ vừa được an toàn, vừa được trao quyền theo 
 10 
 sớm có kỹ năng số thì tác động càng lớn. 
 - Thứ tư, cần tăng cường kỹ năng về ngôn ngữ viết của học sinh như đọc, 
hiểu và xử lý văn bản để phát triển các kỹ năng số cho các em. 
 - Thứ năm, việc giáo viên ứng dụng CNTT-TT có mối tương quan tích cực 
với trình độ kỹ năng số của học sinh: nếu nhà trường muốn phát triển tốt nhất kỹ 
năng số của học sinh thì cần phải đầu tư vào đào tạo CNTT-TT cho giáo viên, 
đồng thời hỗ trợ tích hợp CNTT-TT vào chương trình giảng dạy (UNESCO 2017). 
 I.2.3. Mục tiêu năng lực số. 
 - Nhằm định hướng phát triển NLS cho học sinh phổ thông. Thông qua đó 
 góp phần thực hiện thành công Chương trình giáo dục phổ thông 2018. 
 - Làm cơ sở để giáo viên, cán bộ quản lí giáo dục, các cơ sở giáo dục phổ 
 thông xây dựng kế hoạch phát triển năng lực số cho học sinh, giáo viên; Cụ thể 
 hóa năng lực CNTT của học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. 
 - Làm cơ sở xây dựng các khuyến nghị đối với gia đình, các tổ chức xã hội 
 cùng với nhà trường phát triển năng lực số cho trẻ em trong độ tuổi đang đi học 
 phổ thông. 
 I.2.4. Tầm quan trọng của phát triển số trong xã hội hiện đại. 
 Trong XH hiện đại sự phát triển NLS là vô cùng quan trọng. Gia đình, xã 
hội, các tổ chức giáo dục và các thầy cô giáo sẽ giúp các em học sinh: 
 - Tiếp cận công nghệ, biết sử dụng và quản lí các phương tiện công nghệ 
thông tin và truyền thông để khai thác thông tin, tài liệu phục vụ học tập, phục vụ 
cuộc sống. 
 - Ứng xử phù hợp trong môi trường số. 
 - Giải quyết vấn đề với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông. 
 - Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong học và tự học. 
 - Hợp tác trong môi trường số. 
 - Khả năng sáng tạo và đổi mới sáng tạo. 
 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 
 Để xác định cơ sở thực tiễn của đề tài, chúng tôi đã tiến hành thiết kế câu hỏi 
khảo sát trực tuyến trên google form đối với GV và HS về các vấn đề dạy học tích 
cực đã và đang được áp dụng trong các trường THPT trên địa bàn huyện Nghi Lộc. 
Trong đó chúng tôi đã tiến hành phát phiếu điều tra đối với 30 GV giảng dạy bộ môn 
hóa học và HS khối 10 thuộc 6 lớp 10 của trường THPT Nguyễn Duy Trinh, kết quả 
cụ thể chúng tôi đưa vào phần phụ lục. Tuy nhiên, có thể thống kê sơ lược kết quả 
như sau: 
 1. Khảo sát với đối tượng là giáo viên: Về thực trạng vận dụng chuyển đổi số 
 12 
 III. THIẾT KẾ KHBD VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CHỦ ĐỀ : “PHẢN ỨNG 
OXI HOÁ KHỬ” – HOÁ HỌC 10 THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG 
LỰC VẬN DỤNG CHUYỂN ĐỔI SỐ KẾT HỢP CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY 
HỌC TÍCH CỰC. 
III.1. Thời lượng học của chủ đề 
 Tiết học Hoạt động Thời gian 
 Hoạt động 1: Hoạt động khởi động 5 phút 
 1 Hoạt động 2.1: Số oxi hoá 20 phút 
 Hoạt động 2.2: phản ứng oxi hoá -khử 20 phút 
 2 Hoạt động 2.3: lập phương trình phản ứng oxi hoá- khử 45 phút 
 Hoạt động 2.4: Ý nghĩa của phản ứng oxi hoá- khử 25 phút 
 3 Hoạt động 3: Luyện tập 15 phút 
 Hoạt động 4: Vận dụng 5 phút 
III.2. Các giải pháp sử dụng chuyển đổi số kết hợp các phương pháp dạy học tích cực 
trong chủ đề: Phản ứng oxi hoá- khử 
 Phương Phát triển năng lực số, kĩ năng 
 chuyển đổi 
 Hoạt động Mục tiêu pháp, kĩ 
 (thời gian) kiến thức thuật dạy Giáo viên Học sinh 
 học 
Hoạt động 1. Giới thiệu các Trực quan Chia sẻ ảnh liên 
Khởi động (4 quan đến phản 
 vấn đề liên 
phút) Phương ứng oxi hoá- khử: 
 quan đến bài pháp: Vấn Phản ứng quang 
 học đáp hợp của cây xanh, 
 phản ứng của nến, 
 phản ứng của 
 ga,sự hen rỉ của 
 sắt 
 HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI 
Hoạt động 2.1: - Nêu được Phương Tạo tài khoản và - Chụp ảnh kết 
Số oxi hóa(20 các khái niệm pháp lớp sử dụng và hướng quả của cá 
phút) về số oxh học đảo dẫn học sinh sử nhân gửi vào 
 - Xác định ngược, dụng phần mềm Padlet. 
 được số oxi hoạt động Padlet.com. 
 hóa của các nhóm -Thiết lập và sử -Sử dụng link 
 nguyên tố dụng trang tính: trang tính để 
 14 
 (25 phút) trong thực hợp tác trong cuộc sống phần mềm 
 tiễn. kết hợp học sinh về nhà powerpoit 
 - Biết cách phương tìm hiểu 
 sử dụng để pháp dạy - GV biết sử 
 phát huy ưu học theo dụng vòng quay 
 điểm, tránh dự án may mắn để 
 nhược điểm chọn nhóm 
 của các phản trình bày nội 
 ứng oxi hóa dung 
 – khử trong 
 cuộc sống 
 HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP 
Hoạt động 3. HS vận dụng Phương -Đăng ký tài - Sử dụng phần 
Luyện tập (15 
 kiến thức để pháp trò khoản trên phần mềm Quizzi để 
phút) 
 làm bài tập chơi (qua mềm Quizzi. hoàn thành bài 
 trò chơi) -Thiết kế bài tập tập luyện tập 
 trên phần mềm theo hướng 
 Quizzi. trò chơi vừa để 
 - Tổ chức cho học thư giãn vừa để 
 sinh chơi trên luyện tập kiến 
 phần mềm thức.. 
 Quizzi. - Tạo và sử 
 -Thành thạo tổng dụng tài khoản 
 hợp kết quả trên trên azota để 
 phần mềm Qiuzzi vào hoàn thành 
 bài kiểm tra 
 - Tạo và sử dụng của GV 
 tài khoản trên 
 azota để kiểm tra 
 HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG 
 Hoạt động 4: vận dụng kiến Phương Cung cấp đường Tham khảo qua 
 Vận dụng (5 thức đã được pháp vấn link video về ứng internet, trao 
 phút) học trong bài đáp và dụng phản ứng đổi lập kế 
 để giải quyết dạy học oxi hoá khử trong hoạch tìm hiểu 
 các câu hỏi, dự án. thực tiễn qua nhóm zalo 
 nội dung gắn https://youtu.be/E tổ 
 liền với thực 6UDKulryZ8 
 tiễn 
 https://youtu.be/G
 MURlYih9Fo 
 16