Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp tập luyện phát triển sức nhanh cho học sinh THCS

 2
 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 BÁO CÁO SÁNG KIẾN
 Kính gửi: Hội đồng công nhận sáng kiến tỉnh Đồng Nai
 I. THÔNG TIN CHUNG:
 1. Tên sáng kiến: Phương pháp tập luyện phát triển sức nhanh cho học 
sinh THCS.
 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phương pháp dạy học bộ môn.
 3. Tác giả:
 - Họ và tên: LÊ THỊ QUỲNH NHI Giới tính: Nữ Năm sinh: 
1987
 - Trình độ chuyên môn: CĐSP Điện thoại: 0909348449
 Email: quynhnhitv@gmail.com.
 - Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên - Trường THCS Chu Văn An - 
Thành phố Long Khánh - Tỉnh Đồng Nai.
 4. Tôi xin cam đoan sáng kiến là của tôi nghiên cứu, sáng tạo ra, không 
sao chép hoặc vi phạm bản quyền sáng kiến. Thủ trưởng đơn vị nơi tác giả sáng 
kiến công tác hoặc đang áp dụng sáng kiến cam kết những thông tin nêu theo báo 
cáo này là sự thật.
 Long khánh, ngày 10, tháng 5, năm 2022
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
 Lê Thị Quỳnh Nhi
 XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
 THÀNH PHỐ LONG KHÁNH 4
sinh.
 Hiện nay các em học sinh ở bậc THCS việc thực hiện tập luyện TDTT đều 
đặn và khoa học còn rất khiêm tốn. Ngoài 2 tiết Thể dục trong một tuần học 
chương trình chính khóa thì rất ít học sinh có ý thức rèn luyện thêm ngoài giờ,cụ 
thể như vào các buổi chiều sau khi học xong hoặc buổi sáng sớm thức dậy.
 Thông qua việc giảng dạy và khảo sát thực tiễn học sinh trường THCS Chu 
Văn An mà tôi đang trực tiếp giảng dạy trong những năm học gần đây: 2019- 
2020; 2020 - 2021 và năm học 2021 -2022 cho thấy rằng việc ý thức tập luyện 
TDTT cũng như phát triển thể lực của các em học sinh chưa được đồng đều. Mà 
theo chương trình GDPT 2018 thì đòi hỏi học sinh phải có các năng lực: Tự chủ 
-tự học, tự giác - tích cực, giao tiếp - hợp tác. Vì vậy bản thân tôi là một giáo viên 
dạy bộ môn thể dục trong nhà trường mạnh dạn đưa ra “Phương pháp tập luyện 
phát triển sức nhanh cho học sinh THCS” với mong muốn trước tiên là bài dạy 
đạt kết quả cao, bài học phong phú và sinh động hơn. Đặc biệt là trang bị cho các 
em hệ thống các bài tập, động tác, trò chơi, phương pháp rèn luyện kỹ năng nhanh 
nhẹn hơn, giúp cho nền tảng văn hóa thể thao đất nước nói chung và học sinh 
THCS nói riêng.
 1.2. Những ưu, nhược điểm của giải pháp đã thực hiện:
 Ưu điểm:
 Đặc biệt là chính sách của Đảng - nhà nước ta rất coi trọng nền giáo dục 
xem giáo dục là nhiệm vụ “quốc sách hàng đầu”, đây là những thuận lợi để cho 
các em học sinh có điều kiện tiếp thu tri thức khoa học một cách tốt nhất.
 Được sự quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện của ban giám hiệu nhà trường 
cùng với giáo viên chủ nhiệm trong linh vực thê duc thê thao, đây la môt trong 
những mặt giao duc toan diên của nhà trường.
 Bản thân là giáo viên dạy chuyên môn Thể dục, có nhiều năm dạy học tại 
trường cho nên hiểu được tính cách và điều kiện cụ thể của từng học sinh. Giáo 
viên nhiệt tình, năng động, sáng tạo trong công tác và có kinh nghiệm giảng dạy. 
Hầu hết các giáo viên đều có ý thức tự nâng cao trình độ chuyên môn, tham gia 6
vận dụng để tập luyện hàng ngày, giữ gìn sức khoẻ và nâng cao thể lực. Nhằm bổ 
trợ tích cực cho nội dung chạy nhanh không những giúp nâng cao thành tích tập 
luyện và thi đấu mà còn giúp giảm các chấn thương thường xảy ra khi tập luyện 
thể dục thể thao. Vì chạy nhanh là môn điển hình để phát triển vận tốc mà học 
sinh THCS là lứa tuổi đang phát triển tố chất nhanh. Nếu nắm chắc được các động 
tác bổ trợ và học tốt chạy nhanh thì sẽ là cơ sở thuận lợi để học tập các môn vận 
động khác như nhảy cao, nhảy xa.. .Bên cạnh đó vận dụng tốt các động tác bổ trợ 
cũng giúp các em tăng cường sức khỏe, nâng cao thể lực, bản thân tạo được sức 
nhanh làm tiền đề phát triển các thao tác nhanh, phản ứng nhanh vận dụng vào 
cuộc sống.
 Lựa chọn một số bài tập phát triển sức nhanh nhằm nâng cao thành tích 
chạy cho đội tuyển điền kinh của trường THCS Chu Văn An, qua đó ứng dụng 
vào trong công tác huấn luyện và giảng dạy để tăng cường sức khỏe và nâng cao 
thành tích môn chạy ngắn cho học sinh.
 b) Nội dung giải pháp:
 Giải pháp 1: Phát triển sức nhanh động tác.
 Đối với bài tập này chủ yếu là thực hiện nhanh nhất một động tác riêng lẽ 
nào đó trong một hành động hoàn chỉnh phức tạp.
 Ví dụ: Đặt chân giậm nhảy nhanh trong toàn bộ hành động giậm nhảy, ra 
sức cuối cùng trong ném bóng.
 Tốc độ tối đa mà con người có thể đạt được trong một động tác nào đó 
không chỉ phụ thuộc vào sự phát triển sức nhanh nói chung, mà còn phụ thuộc 
vào các yếu tố khác như sức mạnh của cơ bắp, mềm dẻo, khả năng tiếp thu kĩ 
thuật. Do đó việc giáo dục sức nhanh động tác cần kết hợp với việc giáo dục các 
tố chất khác và việc hoàn thiện kĩ thuật.
 Phương tiện để phát triển sức nhanh động tác là sử dụng các bài tập có thể 
thực hiện với tốc độ tối đa, yêu cầu chung ở đây là:
 + Kỹ thuật sao cho cơ thể thực hiện với tốc độ giới hạn, tức là phải nắm 
xứng kỹ thuật, kỹ thuật phải đơn giản và thường sử dụng cho các bài tập không 8
như ở nhà. Nên cho học sinh hiểu được ý nghĩa, tác dụng của việc tập luyện biết 
vận dụng vào cuộc sống đạt hiệu quả, đó thật sự là hạnh phúc khi mình có sức 
khỏe. 
 * Một số trò chơi và cách thức chơi
 Để các trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức 
và thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc sau :
 + Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục
 + Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học
 + Trò chơi phải phù hợp với tâm lý học sinh lớp 7 bậcTHCS, phù hợp với 
khả năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
 + Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú
 + Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo
 + Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh
Trò chơi 1: Chạy dích dắt tiếp sức 
 -Mục đích: Luyện tập và củng cố kỹ năng chạy khéo léo, nhanh nhẹn, sức 
nhanh của chân. Luyện phản xạ nhanh và tinh thần đồng đội ở các em.
 - Cách chơi: Khi có hiệu lệnh em số 1 chạy theo đường dích dắc đến cuối 
cờ thì chạy dích dắc ngược lại chạm tay bạn số 2 và bạn số 2 tiếp tục như bạn số 
1 trò chơi cứ tiếp tục đến đội nào xong trước đội đó thắng
 Trò chơi 2: Nhảy ô tiếp sức.
-Mục đích: + Luyện tập và củng cố kỹ năng phản xạ nhanh, khéo léo, sức mạnh 10
chân vào vòng tròn, sau đó lần lượt vào các vòng 2,3, rồi chạy về chạm tay bạn 
số 2, đi vòng về tập hợp cuối hàng, đội nào về nhanh, ít phạm qui là thắng cuộc.
 * Một số bài tập bổ trợ và phương pháp tổ chức
 Để đảm bảo tính khách quan mang lại hiệu quả trong quá trình tập luyện, 
qua tham khảo nhiều tài liệu về chuyên môn, bản thân tôi đã tiến hành lựa chọn 
một số nguyên tắc để có thể lựa chọn các bài tập bổ trợ nhằm phát triển sức nhanh 
như sau:
 + Nguyên tắc 1: Các bài tập được lựa chọn phải đảm bảo tính toàn diện 
đáp ứng yêu cầu tập luyện.
 + Nguyên tắc 2: Các bài tập phải phải gắn liền với các kỹ thuật động tác 
tay - chân
 + Nguyên tắc 3: Các bài tập phải tuân thủ quy tắc nâng dần từ dễ đến khó, 
từ đơn gian đến phức tạp, từ nhẹ đến nặng.
 + Nguyên tắc 4: Các bài tập được lựa chọn phải phù hợp với đặc điểm của 
từng đối tượng, trinh độ thể lực và trinh độ kỹ thuật của học sinh.
 Từ các nguyên tắc chọn lựa bài tập nêu trên, tôi đã chọn lựa một số bài tập 
bổ trợ và phương pháp tổ chức để áp dụng trong quá trình nghiên cứu, hệ thống 
các bài tập này bao gồm:
 Bài tập 1: Động tác “Chạy bước nhỏ” Mục đích nhằm tăng tần số bước 
chạy phối hợp động tác toàn thân nhịp nhàng.
 - Phương pháp tổ chức: Lớp tập trung thành bốn hàng dọc. Mỗi lần bốn 
học sinh thực hiện, thực hiện xong chạy nhẹ nhàng về đứng cuối hàng để thực 
hiện những lần tập sau. Mỗi học sinh thực hiện hai lần và theo hiệu lệnh giáo 
viên. Cự ly di chuyển khoảng 15 - 20m 12
 Bài tập 4: Chạy biến tốc 20-30m
 - Mục đích: Nhằm củng cố kỹ thuật chạy và phát triển cả thể lực chuyên 
môn.
 - Phương pháp tổ chức: Lớp tập trung thành bốn hàng dọc. Mỗi lần bốn 
học sinh thực . Khi nghe hiệu lệnh của giáo viên thì các em lập tức chạy nhanh 
với tốc độ tối đa có thể. Sau khi chạy khoảng 20 - 30m thì cho học sinh chạy 
chậm lại. Khi học sinh đã chạy đồng đều nhau thì tiếp tục cho chạy nhanh trở lại. 
Cứ như vậy thực hiện trong khoảng 5 phút. Yêu cầu học sinh thực hiện tích cực 
theo hiệu lệnh của giáo viên.
 Bài tập 5: Thực hiện kỹ thuật sau các lệnh: vào chỗ - sẵn sàng - chạy, 
và chạy tốc độ cao cự ly 20m
 - Mục đích: Nhằm củng cố lại kỹ thuật xuất phát và tăng sức mạnh của 
lực đạp chân và sức nhanh phản xạ.
 Phương pháp tổ cnưc: ươp tạp nợp 4 nang dọc.,moi mọt lượt một nhóm 
 4 học sinh thực hiện đồng loạt theo hiệu lệnh của giáo viên. Mỗi học sinh thực 
 hiện kỹ thuật từ 2 - 3 lần. 14
 Bài tập 8: Phối hợp 4 giai đoạn kỹ thuật. ( chạy tốc độ cao)
 - Mục đích: Nhằm kiểm tra lại các giai đoạn kĩ thuật trong quá trình chạy.
 - Phương pháp tổ chức: Mỗi lượt một nhóm 4 học sinh thực hiện đồng loạt. 
Khi nghe hiệu lệnh của giáo viên thì các em vào vạch xuất phát và thực hiện hoàn 
thành cự ly. Yêu cầu thực hiện với tốc độ tối đa.
 Bài tập 9: Bật cao thu gối trước ngực
 - Mục đích: Nhằm tăng cường sức mạnh của lực đạp sau trong quá trình 
chạy.
 - Phương pháp tổ chức: Lớp tập trung thành bốn hàng ngang giãn cách, 
xen kẽ. Đứng thẳng, người buông lỏng tự nhiên. Khi nghe hiệu lệnh của giáo viên 
thì dùng sức mạnh của chân bật cao tại chổ, thu 2 gối ôm sát ngực. Cứ thực hiện 
như vậy trong khoảng 1 phút. Yêu cầu thực hiện tích cực. 16
Giải pháp 3: Phát triển phản ứng vận động.
 Phát triển phản ứng vận động đơn giản: là sự đáp lại tín hiệu đã biết trước 
nhưng xuất hiện một cách bất ngờ bằng những động tác đã biết trước, ví dụ như 
trong đá cầu phản xạ đỡ cầu khi đối phương giao cầu; phản xạ đối với tiếng súng 
phát lệnh, còi, cờ hiệu... Phương pháp chủ yếu ở đây là phản ứng lặp lại thật 18
phát huy được tốc độ tối đa, thực hiện các bài tập có chu kỳ như chạy xuống dốc, 
chạy có lực kéo cơ học hoặc chạy theo nhịp, bàn trượt quay, kích thước tần số 
nhờ tín hiệu...
 Phương pháp chủ yếu là phương pháp lặp lại, tăng tiến và biến đổi. Cự ly 
cần lựa chọn sao cho tốc độ không bị giảm vào giai đoạn cuối.
 Ví dụ: 30- 60m- nghĩ ngơi tích cực để hồi phục tương đối hoàn toàn trong 
1- 2 phút.
 Tóm lại, để phát triển sức nhanh cho học sinh cần dựa vào các phương 
pháp, bài tập nhanh- mạnh, tập lặp lại ở các cự li khác nhau (30- 50- 60m), sử 
dụng các phương pháp trò chơi, thi đấu nhằm kích thích sự hứng thú và hưng 
phấn trong quá trình tập luyện.
 c. Ưu, nhược điểm của giải pháp mới:
 Mỗi một phương pháp tập đều có ưu nhược điểm nhất định, quang trọng 
là việc vận dụng các phương pháp tập luyện như thế nào để hạn chế tối đa nhược 
điểm của từng loại, đồng thời phát huy được ưu điểm của nó để tăng cường khả 
năng tập luyện một cách tích cực và khách quan với người học.
 Ưu điểm:
 Qua sáng kiến nay tôi thấy sư tiếp thu cua học sinh đa nhân thức được tốt 
hơn bô môn thế duc nói chung va phân “Chay nhanh” noi riếng.
 Sử dụng các phương pháp trò chơi, thi đấu nhằm kích thích sự hứng thú và 
hưng phấn trong quá trình tập luyện.
 Luyện tập và củng cố kỹ năng nhanh nhẹn , sức mạnh của chân, luyện tập 
phản xạ nhanh ở các em. Nhờ đó mà các em được rèn khả năng nhanh nhẹn, khéo 
léo và tạo cho các em mạnh dạn, tự tin hơn.
 Các giải pháp trến mà bản thân đã áp dụng giúp tôi thấy được các tố chất 
vận động của học sinh về sức nhanh nói riếng. Từ đó tôi có thể phát hiện và lựa 
chọn được những học sinh có năng khiếu để đưa vào đội tuyển điền kinh của nhà 
trường.
 về nhược điểm: 20
của giáo viên và học sinh. Học sinh tham gia học tập ngày một tích cực, tự giác, 
yêu thích bộ môn và sư tiêp thu cua học sinh được tôt hơn trong bô môn thê duc 
noi chung va phân “Chạy nhanh” noi riêng. Phương phap giang dạy bô môn và 
chất lượng ngày một nâng cao, đạt tiêu chuẩn rèn luyện thân thể.
 - Chạy nhanh là một trong những nội dung hấp dẫn, ưa thích đối với học 
sinh trung học cơ sở, vì nó xuất phát trên những hoạt động cơ bản trong hệ vận 
động và trong tâm lý tự nhiên của con người. Do vậy việc học môn điền kinh nói 
chung và chạy nhanh nói riêng là vô cùng cần thiết. Là một nội dung quan trọng 
nhằm rèn sức nhanh cũng như sự phối hợp khéo léo và độ chính xác trong vận 
động với tốc độ cao.
 - Qua việc áp dụng các giải pháp trên vào trong quá trình tập luyện giúp 
học sinh bước đầu hình thành và xây dựng được kỹ thuật cơ bản môn chạy nhanh, 
phát triển sức nhanh, nâng cao thành tích chạy cho học sinh. Từ đó phát hiện ra 
những học sinh có khả năng để hướng các em thành các vận động viên trong 
tương lai.
Tôi xin minh chứng để thấy được hiệu quả của sáng kiến mà tôi đã áp dụng 
trong thực tế giảng dạy của bản thân: 
Số liệu thống kê để thấy được giải pháp đưa ra đủ độ tin cậy, độ giá trị: 
- Trước và sau khi thực hiện sáng kiến này tỉ lệ của bộ môn đạt được là: Trước 
khi thực hiện đề tài:
 Thành tích Chạy nhanh
 Lớp Sĩ số
 Thực hiện Đạt Thực hiện Chưa đạt
 7/1 33 18 15
 7/2 35 21 14
 8/1 36 21 15
 8/4 36 24 12
 Sau khi thực hiện đề tài: 22
 được.
 - Lĩnh vực mà sáng kiến có thể áp dụng: Phương pháp dạy học bộ môn 
 Thể dục
 - Để áp dụng sáng kiến này cần phải đảm bảo điều kiện về dụng cụ, sân 
 bãi luyện tập.
 - Phạm vi áp dụng của sáng kiến: Được áp dụng cho toàn bộ học sinh 
 khối 6, khối 7, khối 8, khối 9.
 - Được ứng dụng thực tế vào trong tiết giảng dạy của giáo viên, ít hao 
 tốn về kinh phí.
 III. PHẦN KẾT LUẬN
 Bài học kinh nghiệm:
 Muốn đạt thành tích tốt trong chạy nhanh bên cạnh vận dụng những 
 phương pháp trên, đòi hỏi học sinh cần phải có tính kiên trì nhẫn nại yêu thích 
 và am hiểu môn điền kinh nói chung và môn chạy nhanh nói riêng.
 Giáo viên phải sắp xếp tiết dạy một cách có trình tự, có hệ thống và khoa 
 học. động tác làm mẫu phải rõ ràng, chính xác, đẹp, giáo viên cần uốn nắn, sửa 
 chữa tư thế những động tác sai cho học sinh.
 Giáo viên lồng những trò chơi mang tính chất gây hứng thú cao cho học 
 sinh trong luyện tập, tạo cho tiết học sôi nổi, vui vẻ. Những bài tập, những thuật 
 ngữ đòi hỏi giáo viên phải sử dụng chính xác.
 Giáo viên phải hiểu và phân loại được từng nhóm học sinh riêng để đưa ra 
những bài tập phù hợp với từng đối tượng. Cần phải giáo dục cho học sinh có thói 
quen tập luyện, có tính tự giác cao và kỷ luật nghiêm. Cần tổ chức thi đua giữa 
các tổ hay cá nhân để tăng thêm phần hứng thú cho học sinh.
 Tóm lại, phát triển sức nhanh cho học sinh nhằm tạo cho các em có tinh 
thần đoàn kết gắn bó, giúp đở lẫn nhau cùng học tập và tập luyện. Giúp cho học 
sinh nâng cao khả năng phảnh xạ nhanh, điều tiết được lượng vận động. Giúp cho 
các em luôn tích cực hăng say và hiểu rõ được kĩ năng vận động, phương pháp 
tập luyện của một giờ học, một buổi tập. Nâng cao hiệu quả phát triển toàn diện