Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hứng thú học tập và phát triển năng lực cho học sinh Lớp 4, 5 thông qua các trò chơi Toán học theo chương trình GDPT 2018

 Là một giáo viên, tôi luôn trăn trở làm sao cho những tiết học toán trở 
lên sinh động, hấp dẫn hơn, làm cho những con số tưởng chừng như khô khan, 
vô hồn trở lên có hồn. Và làm thế nào để có thể giúp học sinh phát huy tính 
năng động, sáng tạo, phát triển phẩm chất và năng lực toán học cho các em. Để 
làm được điều đó thì trước hết cần tạo được hứng thú học tập cho học sinh. Trên 
thực tế, phần lớn học sinh ngại học toán, coi môn toán là môn học khó, khô 
khan, trừu tượng nên thường gây căng thẳng, áp lực cho học sinh nhất là những 
học sinh tiếp thu chậm. Qua khảo sát đầu năm học tại lớp chủ nhiệm tôi thấy:
 Lớp Sĩ số Rất thích Thích Bình thường Không thích
 5B 39 SL % SL % SL % SL %
 8 20,5 10 26 8 20,5 10 26
 Qua kết quả trên, tôi nhận thấy tỉ lệ học sinh thích học môn toán chưa 
cao. Thực tế trong quá trình giảng dạy tôi thấy trong giờ học toán, các em học 
còn uể oải, nắm kiến thức còn chậm, chưa phát huy được năng lực học tập cá 
nhân. Từ thực trạng trên, để giúp các em có hứng thú trong học tập và nâng cao 
chất lượng giáo dục. Tôi đã mạnh dạn cải tiến nội dung, phương pháp trong 
giảng dạy, đưa những kiến thức được coi là khô khan của môn toán thành những 
“Trò chơi học tập” nhằm mục đích giúp các em “Học mà chơi, chơi mà học”. 
 * Ưu điểm: 
 - Các trò chơi đã và đang áp dụng góp phần cải tiến nội dung, phương 
pháp giảng dạy, phát huy được tích cực, chủ động, lôi cuốn học sinh tham gia 
vào các hoạt động học tập. 
 - Thông qua trò chơi toán học giúp học sinh chiễm lĩnh tri thức mới, củng 
cố và khắc sâu các kiến thức đã học, luyện tập kĩ năng, phát triển năng lực cá 
nhân của học sinh.
 - Tạo niềm hứng thú, sự say mê học toán, bởi các em có thích học toán thì 
các em mới có sự suy nghĩ, tìm tòi các phương pháp giải bài toán một cách 
thích hợp.
 * Những tồn tại, bất cập:
 2 a. Mục đích: Giúp học sinh củng cố, khắc sâu các kiến thức đã học
 b. Chuẩn bị: Đồ dùng tôi thiết kế như trên, trên mỗi một quả hoăc bông 
hoa tôi gắn nội dung các câu hỏi theo yêu cầu của từng bài học.
 c. Thời gian chơi: 3- 5 phút
 d. Cách chơi: Học sinh xung phong lên hái quả mà mình thích rồi thực 
hiện theo yêu cầu của bài.
 VD: Khi dạy bài: “Ôn tập về phân số” 
 - Phần ôn tập hệ thống kiến thức: Tôi đẫ tổ chức cho học sinh chơi trò 
chơi “Hái quả” bằng việc thiết kế hệ thống câu hỏi rồi gắn lên các quả. Học sinh 
xung phong lên hái quả rồi thực hiện yêu cầu. Nếu trả lời đúng cả lớp thưởng 
cho bạn một tràng pháo tay. Nếu trả lời sai thì nhường quyền trả lời cho bạn 
khác.
 + Câu 1: Nêu cách so sánh hai phân số có cùng mẫu số?
 + Câu 2: Phân số nhỏ hơn 1 khi nào?
 + Câu 3: Phân số nhỏ hơn 1 khi nào?
 + Câu 4: Khi nào phân số bằng 1?
 4 như: “Tập hợp theo thứ tự từ bé đến lớn”; “Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé” 
Các bạn tự xếp hàng theo thứ mà cô giáo yêu cầu.
 - Ban thư ký ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, 
nhanh, không ồn ào, xô lấn, làm lộn xộn, ghi 10 điểm. Xếp chậm, không thẳng 
hàng, mất trật tự trừ 2 điểm. Đội nào xếp sai không ghi điểm. Sau 3 phút kết 
thúc trò chơi đội nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc .
 * Trò chơi 3: Kết bạn (Áp dụng cho các tiết học: Nhân một số tự nhiên, 
số thập phân với 10, 100, 1000.., hoặc nhân STP với 0,1; 0,01; 0,001. Chia một 
STN, số thập phân cho 10, 100, 1000,...)
 a. Mục đích: Rèn luyện, củng cố kỹ năng tính nhẩm nhanh các phép tính 
nhân, chia các STN, số thập phân với 10, 100, 1000... Luyện cho HS tác phong 
nhanh nhẹn, tinh mắt.
 b.Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 10 đến 15 tấm bìa hình chữ nhật kích 
thước 10x15 cm. Mỗi tấm đều ghi một phép tính hoặc kết quả tương ứng. Ví dụ 
khi dạy bài nhân nhẩm, chia nhẩm số thập phân cho 10, 100, 1000 tôi chuẩn bị 
nội dung thẻ như sau:
 15,5 x 10 2,571 x 1000 432,9 : 100 13,96 : 1000
 23,7 : 10 0,9 x 100 90 2571
 0,01396
 2,37 4,329 155
 c. Thời gian chơi: 3 - 5 phút.
 d. Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình, sau đó tất cả 
đội 
tập hợp thành vòng tròn, các em giơ thẻ trước ngực, mỗi em tự quan sát số thẻ 
của mình và số thẻ của bạn. Tự tính nhẩm kết quả hoặc phép tính tương ứng với 
kết quả hoặc phép tính ghi trên thẻ của mình.
 6 3. Chu vi chữ nhật tính sao?
 Chiều dài, chiều rộng ........... vào nhân hai. cộng
 4. Bình hành diện tích không sai
 Chiều cao ............. đáy ai ai cũng làm. nhân
 5. Muốn tính diện tích hình thang
 Đáy lớn, đáy bé ta mang.............. vào cộng
 Rồi đem ............ với chiều cao nhân
.........lấy nửa thế nào cũng ra. chia
6. Hình thoi diện tích sẽ là
..... hai đường chéo chia ra hai phần. tích
7. Hình tròn diện tích không phiền
 Bán kính, bán kính ........ liền với nhau nhân
 Ba phẩy mười bốn nhân sau.
 8. Chu vi hình tròn cũng chẳng khó đâu bạn à
 Ba phẩy mười bốn ........ ra nhân
 Cùng với đường kính thế là xong xuôi.
 d. Cách chơi: Chơi thi đua giữa cá nhân. Mỗi học sinh bắt thăm một câu 
thơ và điền từ còn thiếu vào chỗ chấm để hoàn chỉnh câu thơ đó. Nếu bạn điền 
chính xác, diễn đạt trôi chảy, các bạn ở dưới lớp thưởng cho bạn tràng pháo tay. 
Nếu bạn trả lời sai thì phải nhảy cò cò về chỗ dành quyền trả lời cho bạn khác. 
 1.3. Giải pháp thứ ba: Ứng dụng công nghệ thông tin thiết kế các trò 
chơi điện tử trên Powerpoint
 * Trò chơi 5: Tìm nhà cho các con vật
 8 a. Mục đích: Giúp học sinh củng cố, khắc sâu các kiến thức đã học
 b. Thời gian chơi: 3 - 5 phút.
 c. Chuẩn bị: Bốn hộp quà, trong đó 3 hộp quà mỗi hộp chuẩn bị một câu 
hỏi và một hộp quà có phần thưởng.
 d. Cách chơi: Khi có hiệu lệnh học sinh lên bấm chuột chọn một hộp quà 
và trả lời câu hỏi trong hộp quà đó. Nếu trả lời đúng các bạn thưởng một tràng 
pháo tay. Nếu trả lời sai bạn khác giơ tay để dành quyền trả lời.
 * Ưu diểm: Sử dụng trong nhiều bài học. Giáo viên chỉ cần thay đổi nội 
dung câu hỏi hoặc bài tập trong mỗi hộp quà sao cho phù hợp với từng nội dung 
bài học.
 *Trò chơi 7: Ong vàng thông thái 
 Khi dạy bài “Viết các số đo độ dài dưới dạng số thập phân”. Tôi đã 
thiết kế bài tập số 2 thành trò chơi: “ Ong vàng thông thái”. 
 VD:
 10 khác hướng tới một mục đích hoạt động chung, niềm vui cũng là niềm vui 
chung, thất bại cũng là của chung để từ đó biết đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi 
ích cá nhân.
 Việc tổ chức dạy học theo hình thức “Trò chơi học tập” cho phép các cá 
nhân trong lớp cùng thảo luận, nghiên cứu, chia sẻ những băn khoăn, suy nghĩ, 
kinh nghiệm của mình, cùng nhau xây dựng nhận thức mới về các nội dung môn 
học. Khi tham gia trò chơi, mỗi học sinh có thể hiểu rõ trình độ hiểu biết của 
mình, thấy được điều mình cần phải học hỏi thêm về các nội dung của bài học. 
Việc tiếp thu kiến thức trở thành quá trình học hỏi lẫn nhau chứ không phải là 
sự tiếp nhận thụ động từ giáo viên. Thông qua các trò chơi, giúp các em sẽ lĩnh 
hội những tri thức toán học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một 
cách vững chắc. Tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập. Trò chơi 
toán học không chỉ đem lại sự hào hứng cho học sinh khi tham gia chơi mà nó 
còn kích thích được trí tưởng tượng, sự tò mò, ham hiểu biết ở trẻ. Giúp các em 
tự tin hơn, có được cơ hội tự khẳng định mình và tự đánh giá nhau trong học 
tập. Qua đó giúp học sinh phát triển được năng lực học tập cá nhân. 
 Đối với học sinh tiểu học, vui chơi vẫn là nhân tố quan trọng trong hoạt 
động của học sinh. Với nhiều cách chơi khác nhau sẽ giúp học sinh “Học mà 
chơi, chơi mà học”. Qua việc tổ chức các trò chơi, chất lượng học tập của các 
em ngày được nâng lên, hạn chế tình trạng học sinh tiếp thu kiến thức một cách 
thụ động. Trong giờ học không còn hiện tượng học sinh ngủ gật, uể oải hay mất 
tập trung trong học tập. Không những thế mà còn giúp học sinh nhút nhát, cá 
biệt hòa mình vào tập thể. Số lượng học sinh yêu thích môn toán ngày một tăng 
lên. Tôi nhận thấy rằng khi đưa các trò chơi vào các tiết học toán không những 
giúp các em khắc sâu kiến thức mà còn giúp các em phát triển được nhiều phẩm 
chất đạo đức như tình đoàn kết, thân ái, tính trung thực, tinh thần trách nhiệm.
 3. Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến.
- Các giải phấp mà tôi đưa ra có thể áp dụng được cho hầu hết tất cả các môn 
học ở bậc tiểu học, trong các hoạt động dạy học như: “Kiểm tra bài cũ, cung 
 12 Sĩ Rất thích Thích Bình thường Không thích
 Lớp số SL % SL % SL % SL %
 5B 39 20 51,2 14 35,8 5 13 0 0
 Sau một học kì tôi áp dụng các giải pháp, tỉ lệ học sinh hứng thú và thích học 
môn toán so với đầu năm học tăng lên rõ rệt. Điều đó chứng tỏ các giải pháp tôi 
áp dụng đã mang lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy, góp phần cải tiến 
nội dung, phương pháp giảng dạy, đáp ứng với yêu cầu đổi mới sách giáo khoa 
theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
 Trên đây là những giải pháp mà tôi đã áp dụng thành công trong quá trình 
giảng dạy. Rất mong nhận được những ý kiến góp ý của hội đồng thẩm định để 
sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn và đầy đủ hơn. Tôi xin chân thành cảm 
ơn!
 Thị trấn Vĩnh Bảo, ngày 8 tháng 1 năm 2024
 CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
 ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
 Trương Thị Huệ
 14