Sáng kiến kinh nghiệm Một số kỹ năng học tốt môn Toán ở Lớp 1
I. TÊN SÁNG KIẾN, LĨNH VỰC ÁP DỤNG
Là các đồng tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Một số kỹ năng học tốt môn Toán ở lớp 1” Trường Tiểu học Đông Sơn.
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng đối với học sinh lớp 1 trường Tiểu học Đông Sơn nói riêng và hướng tới nhân rộng đối với các lớp 1 trong các nhà trường.
II. NỘI DUNG
Trong các môn học ở Tiểu học, cùng với Tiếng Việt môn Toán có vị trí hết sức quan trọng bởi vì:
Các kiến thức, kĩ năng của môn Toán ở lớp 1 có nhiều ứng dụng trong đời sống; chúng rất cần thiết cho người lao động, rất cần thiết để học tốt các môn học khác ở Tiểu học và chuẩn bị cho việc học tốt môn Toán ở các lớp trên.
Môn Toán giúp học sinh nhận biết những mối quan hệ về số lượng và hình dạng không gian của thế giới hiện thực. Góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, giải quyết vấn đề, góp phần phát triển trí thông minh. Những thao tác tư duy có thể rèn luyện cho học sinh qua môn Toán bao gồm: phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hoá, trừu tượng hoá. Các phẩm chất trí tuệ có thể rèn luyện cho học sinh bao gồm: tính độc lập, tính linh hoạt, tính sáng tạo.
Môn toán đóng vai trò rất quan trọng trong tất cả các môn học ở lớp 1. Góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học. Có hiểu biết tương đối tổng quát về sự hữu ích của môn toán học đối với từng ngành nghề liên quan để làm cơ sở định hướng nghề nghiệp. Môn Toán ở lớp 1 là nền móng vững chắc của việc học lên các lớp trên. Có học tốt môn toán ở lớp 1 thì lên lớp trên các em mới có triển vọng học tốt được.
Mới bước vào lớp 1 các em còn rất bỡ ngỡ vì lần đầu chuyển từ môi trường mẫu giáo sang trường học. Cần phát huy tính tích cực của học sinh, các em chưa trang bị được kiến thức cho mình.
Học toán ở lớp 1 chương trình giáo dục phổ thông 2018 là một điều rất khó đối với các em. Chương trình mới đảm bảo các yêu cầu cần đạt của chương trình giúp giáo viên linh hoạt hơn trong giảng dạy tuỳ theo đối tượng học sinh ở lớp. Cấu trúc theo mỗi bài có bốn phần: phần Khám phá giúp học sinh tìm hiểu kiến thức mới, phần hoạt động giúp học sinh thực hành kiến thức đơn giản, phần trò chơi giúp học sinh thực hành, củng cố các kiến thức và phần luyện tập giúp học sinh ôn tập, vận dụng, mở rộng kiến thức thông qua hệ thống bài tập cơ bản và nâng cao. Vì các em còn chưa biết viết phép tính, không biết tính, không nắm được biểu tượng ban đầu “nhiều hơn, ít hơn”; “dài hơn, ngắn hơn”. Nhận dạng hình chưa rõ, còn nhầm lẫn, đọc các số từ 1 đến 10 chưa thạo, khi viết các chữ số còn chưa đúng độ cao kích cỡ, còn nhầm lẫn giữa số nọ với số kia, còn viết ngược số.
Trong công tác giảng dạy môn toán ở lớp 1 muốn đưa học sinh vào nề nếp học tốt, tiếp thu được bài, hiểu bài thì đòi hỏi người giáo viên phải đầu tư, suy nghĩ trong giảng dạy để làm sao học sinh tiếp thu được bài học một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kỹ năng học tốt môn Toán ở Lớp 1
I. TÊN SÁNG KIẾN, LĨNH VỰC ÁP DỤNG Là các đồng tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Một số kỹ năng học tốt môn Toán ở lớp 1” Trường Tiểu học Đông Sơn. - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng đối với học sinh lớp 1 trường Tiểu học Đông Sơn nói riêng và hướng tới nhân rộng đối với các lớp 1 trong các nhà trường. II. NỘI DUNG Trong các môn học ở Tiểu học, cùng với Tiếng Việt môn Toán có vị trí hết sức quan trọng bởi vì: Các kiến thức, kĩ năng của môn Toán ở lớp 1 có nhiều ứng dụng trong đời sống; chúng rất cần thiết cho người lao động, rất cần thiết để học tốt các môn học khác ở Tiểu học và chuẩn bị cho việc học tốt môn Toán ở các lớp trên. Môn Toán giúp học sinh nhận biết những mối quan hệ về số lượng và hình dạng không gian của thế giới hiện thực. Góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, giải quyết vấn đề, góp phần phát triển trí thông minh. Những thao tác tư duy có thể rèn luyện cho học sinh qua môn Toán bao gồm: phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hoá, trừu tượng hoá. Các phẩm chất trí tuệ có thể rèn luyện cho học sinh bao gồm: tính độc lập, tính linh hoạt, tính sáng tạo. Môn toán đóng vai trò rất quan trọng trong tất cả các môn học ở lớp 1. Góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học. Có hiểu biết tương đối tổng quát về sự hữu ích của môn toán học đối với từng ngành nghề liên quan để làm cơ sở định hướng nghề nghiệp. Môn Toán ở lớp 1 là nền móng vững chắc của việc học lên các lớp trên. Có học tốt môn toán ở lớp 1 thì lên lớp trên các em mới có triển vọng học tốt được. Mới bước vào lớp 1 các em còn rất bỡ ngỡ vì lần đầu chuyển từ môi trường mẫu giáo sang trường học. Cần phát huy tính tích cực của học sinh, các em chưa trang bị được kiến thức cho mình. năm học của học sinh và đồng thời cũng là nền tảng kiến thức vững chắc cho các em học ở những lớp trên. Biện pháp 2: Giáo viên ngay từ đầu năm học khi học xong khoảng 1 tháng thì tôi tiến hành cho học sinh làm bài khảo sát chất lượng đầu năm học để đánh giá trình độ tiếp thu của học sinh. Để tiện theo dõi và giảng dạy tôi tạm phân học sinh theo các trình độ: Giỏi, khá, trung bình, yếu. Trong đó tôi quan tâm tới học sinh trung bình, yếu, kém. Để đảm bảo cho tất cả các đối tượng học sinh tiếp thu lĩnh hội được kiến thức thì tôi đưa ra những bài tập từ dễ đến khó về nhà cho các em làm. Các bài tập khác dành cho những em học sinh giỏi, khá. Nhằm tạo cho các em ham học môn Toán. Trong năm học đầu tiên khi áp dụng thử nghiệm đề tài, sau khi phân loại học sinh và chuẩn bị được một số lượng bài tập đủ để dạy cho học sinh tôi tiến hành các biện pháp cụ thể để áp dụng đề tài. Với lí do trên ngay từ đầu năm học 2021 – 2022, chúng tôi đã họp bàn và quyết định chọn đề tài cho sáng kiến kinh nghiệm của mình. "Một số kỹ năng học tốt môn Toán ở lớp 1 " Trường Tiểu học Đông Sơn. 2. Thực trạng của nhà trường trước khi chưa áp dụng các giải pháp mới cải tiến: Được sự quan tâm và chỉ đạo của cán bộ quản lí nhà trường, tổ chuyên môn. Thường xuyên tổ chức thao giảng, tổ chức những chuyên đề để đưa ra những phương pháp giảng dạy hay phù hợp với học sinh ở lớp. Đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình năng động trong công tác giảng dạy, có ý thức trách nhiệm cao với công việc chuyên môn giảng dạy cũng như cùng tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy để rèn cho học sinh đạt những kết quả. Bản thân tôi có sức khoẻ tốt, trẻ, có năng lực và nhiệt tình trong công việc, luôn đặt chữ tâm lên hàng đầu. Đồ dùng phục vụ cho giảng dạy đầy đủ. Các em lớp 1 đều rất ngoan, dễ bảo biết vâng lời. Thích thi đua trong học tập, biết giúp đỡ bạn - Về nhà phải thường xuyên ôn lại bài cũ, làm bài tập đầy đủ có chất lượng. - Rèn kỹ năng giải toán, trình bày bài sau khi đã hoàn thành. Trên đây là những điều mà mỗi học sinh cần phải có được thì mới có kết quả học tập tốt cho hôm nay và cho mai sau. Để môn Toán em nào cũng yêu thích, ham học hỏi và rèn kỹ năng nhanh nhẹn. Biết vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Biện pháp 2: Sự chuẩn bị của giáo viên để dạy tốt môn toán Môn toán ở lớp 1 của chương trình mới có cấu trúc sắp xếp nội dung học tập phù hợp với thời lượng học tập quy định trong chương trình giáo dục phổ thông. Nên phân chia các hoạt động rất rõ rệt: “ khám phá, thực hành, luyện tập, trải nghiệm, trò chơi ”. Trong môn toán lớp 1 phần nào cũng quan trọng như: phần về các số các em biết viết đúng được số, đọc được số thì các em mới tính toán, điền số, điền dấu được. Nhưng phần viết phép tính thích hợp và viết câu trả lời cho bài toán có lời văn là phần quan trọng nhất. Giáo viên phải chú trọng giảng dạy trong phần này cho các em hiểu được và nắm chắc cách tính để phát triển nền móng học các lớp trên. Biết viết phép tính và câu trả lời của bài toán. Trước khi lên lớp người giáo viên phải có giáo án đầy đủ có chất lượng. Phương pháp giảng dạy linh hoạt để hướng dẫn truyền đạt cho các em có hiệu quả cao trong học tập. Để cho bài giảng thêm sinh động giáo viên phải chuẩn bị đồ dùng trực quan, tranh, ảnh, trình chiếu tranh thật chu đáo, có hiệu quả để thu hút sự chú ý của học sinh vào bài giảng và làm cho bài giảng được phong phú, sinh động, có chất lượng hơn trong tiết học. Đến phần thực hành làm toán giáo viên phải khéo léo động viên, tuyên dương những em lên bảng làm bài đúng, nên tuyên dương kịp thời để lôi cuốn sự phấn đấu nỗ lực của chính bản thân em đó và nỗ lực của lớp vào tiết học. Từ nỗ lực đó sẽ làm cho tiết học sôi nổi hơn, có khí thế hơn, có chất lượng hơn. tập, trong học tập, hăng hái phát biểu xây dựng bài tốt sẽ được tuyên dương động viên kịp thời hoặc bằng hình thức thưởng tặng sao, hay cờ, hoa, để các em phấn đấu thi đua học tập tốt. Biện pháp 7: Tổ chức các hoạt động ngoại khoá tạo môi trường học tập tốt hơn Tổ chức nhiều trò chơi học tập như rung chuông vàng, hái hoa dân chủ, nhằm bổ sung kiến thức, tạo sự tự tin, nhanh nhẹn, kĩ năng điêu hành hoạt động nhóm. III. HIỆU QUẢ KINH TẾ, XÃ HỘI DỰ KIẾN ĐẠT ĐƯỢC 1. Hiệu quả kinh tế Sau một năm thực hiện đề tài " Một số kỹ năng học tốt môn Toán ở lớp 1" tôi thấy học sinh đạt được những kết quả rõ rệt: học sinh đã biết được các biểu tượng ban đầu, nhận biết được các hình, biết điền số, điền dấu, biết tính toán và biết viết phép tính và câu trả lời cho bài toán có lời văn. Lợi ích kinh tế lớn nhất mà sáng kiến mang lại không phải là số tiền làm lợi mà là chất lượng kiến thức toán của học sinh nói chung và lớp 1 nói riêng được nâng lên rõ rệt. Đây chính là nguồn lợi kinh tế về tri thức vô giá, rất khó có thể kiếm hay đếm được. Với tất cả những gì tôi đã làm để giúp các em học tốt môn toán, tôi nhận thấy các em đã có sự phấn đấu, trong tâm hồn non nớt, thơ ngây của các em đã tăng thêm sự hứng thú. Và giờ đây, học sinh lớp tôi rất háo hức, mong chờ một tiết học Toán. Để kiểm chứng các biện pháp của mình, tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng của học sinh ở 2 lớp 1E - do tôi trực tiếp dạy và lớp 1A - lớp đối chứng (với đề khảo sát và sĩ số học sinh là như nhau) và thu được kết quả như sau: Lớp khảo sát Sĩ số T Đạt H Đạt C Đạt Giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học, có kế hoạch cụ thể áp dụng với từng đối tượng học sinh. Tích cực kết hợp với cha mẹ học sinh để có được sự hỗ trợ không nhỏ từ phía gia đình các em trong việc thường xuyên nhận xét con, chuẩn bị dụng cụ học tập, sách vở để học sinh học tập tốt hơn. c) Đối với học sinh: Tham gia đầy đủ các tiết học, chủ động trong học tập để phát triển về năng lực và phẩm chất. Góp phần vào việc nâng cao chất lượng học tập. Học sinh nắm được một cách chắc chắn các cách thực hiện phép tính, đặt tính, giải toán để từ đó giảm được tỷ lệ học sinh làm sai góp phần vào việc nâng cao chất lượng học tập các môn học khác ở Tiểu học cũng như các bậc học tiếp theo. d) Kết quả cụ thể về khả năng chuyên môn của đội ngũ và học sinh được thể hiện như sau: Giáo viên và học sinh luôn tích cực làm đồ dùng, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Xây dựng môi trường thân thiện, tạo không khí lớp học vui tươi thoải mái, học mà chơi, chơi mà học để tất cả học sinh đều được tham gia vào quá trình tìm tòi, phát hiện kiến thức. Sáng kiến là một trong những giải pháp cụ thể hóa mục tiêu “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán. Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng các biện pháp trên và nhận thấy học sinh có tiến bộ rõ rệt. Các em đã có hứng thú trong học tập, số lỗi sai trong bài toán hạn chế (sai khoảng 1- 2 phép tính khi các em nhầm dấu, hay tính sai), bài làm càng ngày càng làm tốt về cả cách trình bày và viết các chữ số rất đẹp. Để đạt được kết quả ở trên, tôi thấy rằng: người giáo viên phải sử dụng linh hoạt các biện pháp dạy học trong giảng dạy để nhằm thu hút và truyền tải những kiến thức cho học sinh một cách nhẹ nhàng và có hiệu quả cao trong học tập. Kinh nghiệm về “ Một số kỹ năng học tốt môn Toán ở lớp 1 ” có thể áp dụng tất cả các lớp khối 1 trong các trường Tiểu học và có thể áp dụng một phần đối với học sinh ở lớp trên của bậc Tiểu học về kỹ năng học và luyện giải toán. 3. Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu: STT Họ và tên Năm áp dụng Ghi chú thử 1 Vũ Thị Dư 2021 – 2022 2 Lê Thị Quý 2021 – 2022 3 Trịnh Thị Minh Yến 2021 – 2022 4 Nguyễn Thị Huệ 2021 – 2022 5 Hoàng Thị Thanh Thủy 2021 – 2022 V. PHẦN KẾT LUẬN Rèn kỹ năng học tốt môn Toán cho học sinh là vô cùng quan trọng để các em có những kỹ năng tính toán tốt, biết tư duy và khả năng lĩnh hội kiến thức tốt. Phát triển trí não toàn diện giúp cho các em chở nên nhanh nhẹn tiếp cận với xã hội. Tuy nhiên điều quan trọng hơn cả là lòng yêu mến trẻ thơ sự kiên trì, nhẫn nại và ý thức trách nhiệm của một người thầy giáo, cô giáo trực tiếp gần gũi các em hàng ngày. Sau một năm học các em phải có kỹ năng giải toán tốt sẽ tiền đề vững chắc cho các em ở những lớp học cao hơn. Trên đây là những kiến thức mà tôi đã tìm tòi nghiên cứu và qua thực tế giảng dạy học sinh, được sư góp ý của bạn bè, đồng nghiệp, ban giám hiệu nhà trường. Tôi đã áp dụng vào chủ nhiệm lớp 1 năm học 2021 – 2022 và tôi thấy học sinh lớp tôi đã có những kĩ năng học tốt môn Toán . Tuy nhiên, sáng kiến vẫn còn nhiều thiếu sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của các bạn đồng nghiệp, các cấp lãnh đạo, bổ sung những kinh nghiệm hay vào bản sáng kiến của tôi để
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_ky_nang_hoc_tot_mon_toan_o_lop.docx