Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học Tiếng Anh cho học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng
Như chúng ta nhận thấy, năng lực nhận thức của học sinh Tiểu học, cụ thể là học sinh lớp 3 được hình thành và phát triển dựa trên cơ sở tư duy cụ thể. Mặc dù Tiếng Anh là môn học thú vị, hấp dẫn và gần gũi với đời sống sinh hoạt hàng ngày của các em, được phân thành các chủ điểm và chủ đề một cách rõ ràng theo từng giai đoạn trong năm học và từng bài một cách rõ ràng. Giáo viên cần có những phương pháp hấp dẫn, tạo hứng thú, niềm hăng say cho học sinh tiếp thu bài học. Hơn thế nữa, với nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay, cần phải có những đổi mới mạnh mẽ hơn nhằm phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, xem học sinh là chủ thể của quá trình dạy học và giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn, điều chỉnh hoạt động học của học sinh.
Trong nhiều năm giảng dạy, tôi luôn cố gắng tìm tòi, học hỏi từ các diễn đàn, trang web, sách báo… để trau dồi, cập nhật kiến thức. Bởi vì điều này sẽ giúp học sinh nắm kiến thức một cách có hệ thống, chủ động, sáng tạo, đặc biệt là giúp học sinh ghi nhớ kiến thức lâu hơn, tạo động cơ học tập cho các em. Đó cũng là lí do tôi chọn nghiên cứu sáng kiến: “Một số giải pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học Tiếng Anh cho học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng”.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học Tiếng Anh cho học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng
2 cực học tập, lôi cuốn, làm tăng niềm say mê đối với môn Tiếng Anh. Việc áp dụng một số giải pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học Tiếng Anh đóng vai trò rất quan trọng kiến thức đã học đạt hiệu quả cao. 3. Đối tượng nghiên cứu: - Đối tượng chủ thể: Một số giải pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học Tiếng Anh cho học sinh. - Đối tượng khách thể: Học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng. 4. Phạm vi nghiên cứu: Sáng kiến xoay quanh việc nghiên cứu một số giải pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học Tiếng Anh cho học sinh Tiểu học. Đối tượng nghiên cứu mà tôi áp dụng là học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng, năm học 2022 – 2023. 5. Phương pháp nghiên cứu: 5.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tham khảo một số tài liệu qua sách, giáo trình trên mạng liên quan đến phương pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học tập Tiếng Anh cho học sinh để làm cở sở cho việc nghiên cứu như: - How to teach English – Jeremy Harmer. - Sách giáo khoa Tiếng Anh 3 Global success. - Tài liệu về phương pháp dạy trên mạng. 5.2. Phương pháp quan sát: Quan sát đối tượng nghiên cứu, tiến hành dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp. 4 II. NỘI DUNG *** 1. Cơ sở lý luận: 1.1. Các văn bản chỉ đạo trung ương, địa phương, của ngành liên quan đến nội dung sáng kiến. Ngoại ngữ nói chung, Tiếng Anh nói riêng là công cụ đắc lực cho quá trình hội nhập. Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đã và đang không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ thông qua việc đổi mới toàn diện. Để đáp ứng cho việc đổi mới này và thực hiện đúng ý nghĩa mà đề án đổi mới dạy học ngoại ngữ của Bộ Giáo dục và Đào tạo đề ra đòi hỏi mỗi giáo viên cần có sự đổi mới trong cách dạy của chính mình. Bên cạnh đó, chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số 16/2006/QĐ – BGDĐT ngày 05/05/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã nêu: “Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện từng lớp học, bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”. 1.2. Các quan niệm khác về giáo dục: Qua quá trình thực hành giao tiếp Tiếng Anh dưới bốn hình thức nghe, nói, đọc, viết, học sinh Tiểu học bắt đầu hình thành và phát triển khả năng nhận biết và tư duy ngôn ngữ. Ngoài ra, việc học Tiếng Anh còn giúp học sinh hình thành năng lực diễn đạt ý tưởng cá nhân một cách tự tin, độc lập và sáng tạo, có khả năng giáo dục rất lớn trong việc rèn luyện tính kiên trì và ghi nhớ từ, các thao tác tư duy cần thiết cho việc tiếp cận và hình thành một ngôn ngữ mới. 6 Vào đầu năm học, sau vài tiết học đầu tiên, tôi cho học sinh làm một số bài tập để kiểm tra kiến thức cho học sinh, đa số các em còn nhầm lẫn hoặc quên những kiến thức mà mình đã học, một số học sinh có thể nhớ được những kiến thức trọng tâm, nhưng khi vận dụng vào những bài tập khó thì vẫn còn sai sót. Qua kiểm tra, khảo sát Tiếng Anh đầu năm học 2022 – 2023, tôi thu được kết quả như sau: Lớp Tổng Yêu thích môn Tiếng Anh Chưa yêu thích môn Tiếng Anh số Số lượng % Số lượng % 3A 35 18 51,4% 17 48,6% 3B 38 20 52,6% 18 47,4% 3C 38 19 50,0% 19 50,0% 3D 36 19 52,8% 17 47,2% Tổng 147 76 51,7% 71 48,3% 2.2. Sự cần thiết của sáng kiến: Trong quá trình giảng dạy cho học sinh khối 3 tại trường Tiểu học Phạm Hùng, tôi đã quan sát và nhận thấy đa phần các em đều rất thích học Tiếng Anh. Tuy nhiên, có những tiết học có quá nhiều từ khó hay là mẫu câu quá dài, thì sự không tập trung của các em dần bắt đầu xuất hiện, các em cảm thấy sợ khi giáo viên gọi tên, không tự tin vì sợ nói sai, chính vì thế mà sự say sưa và hứng thú học tập của các em dần mất đi. Từ đó, việc học Tiếng Anh đối với các em luôn gặp khó khăn, các em thực sự bị áp lực dẫn đến sự yêu thích học Tiếng Anh của các em không còn như lúc đầu. Điều này chính là nguyên nhân dẫn đến các em không còn đam mê học Tiếng Anh nữa. 8 chuẩn bị nhiều hơn bằng các dụng cụ trực quan như bảng phụ, vật thật, hình ảnh, mô hình,... Khi dạy cho học sinh Tiểu học chúng ta cần đảm bảo nguyên tắc: Học mà chơi – chơi mà học. Để tạo cho học sinh cảm giác thoải mái, nhẹ nhàng, giáo viên cố gắng rút ngắn khoảng cách giữa thầy và trò, xóa bớt mặc cảm tâm lí “sợ cô, thầy”, thầy, cô và trò cùng học cùng vui chơi như những người bạn. Để giải quyết vấn đề này, tôi mạnh dạn đưa ra các giải pháp sau: - Lấy học sinh làm trung tâm trong quá trình giảng dạy. - Phát huy các hoạt động thảo luận nhóm, cặp. - Sử dụng hiệu quả âm nhạc, bài hát hoặc bài chant vào tiết học. - Tạo hứng thú cho học sinh thông qua sử dụng các đồ dùng trực quan. - Phát triển tính tích cực của học sinh thông qua việc sử dụng các trò chơi trong giảng dạy. - Xây dựng lòng say mê với Tiếng Anh của học sinh qua hoạt động ngoại khóa. Các giải pháp này được tôi áp dụng vào các tiết học Tiếng Anh của học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng. 3.2.1. Lấy học sinh làm trung tâm trong quá trình giảng dạy: Phương pháp “lấy người học làm trung tâm” đã được áp dụng từ lâu ở các nước phát triển. Với phương pháp này, người học sẽ là người tự khai thác tri thức, thầy cô giáo chỉ là người hướng dẫn và cung cấp thông tin. Những vấn đề, những thắc mắc phát sinh trong quá trình học, cũng phải tự tìm hiểu. Thầy cô giáo chỉ đóng vai trò làm trọng tài, làm cố vấn. 10 What’s your hobby? It’s/ I like Sau khi học xong những kiến thức chính của bài, giáo viên có thể cho học sinh rèn luyện kĩ năng nói như làm việc theo nhóm 4 hoặc 6 bạn để thực hành mẫu câu hỏi về sở thích của bạn mình. Qua đó, học sinh có thể ôn lại các từ vựng liên quan đến chủ đề đã học (my hobbies) và thực hành mẫu câu với các bạn cùng nhóm. Các nhóm sẽ thực hành trước lớp hoặc sẽ thực hành với bất kì bạn nào trong lớp tùy theo từng đối tượng học sinh. Sau đó, các bạn còn lại sẽ lắng nghe và nhận xét phần trình bày. 3.2.3. Sử dụng hiệu quả âm nhạc, bài hát, bài chant vào tiết học: a. Sử dụng hiệu quả âm nhạc và bài hát vào tiết học. Sử dụng âm nhạc là một giải pháp hiệu quả để giúp quá trình học Tiếng Anh trở nên vui vẻ và đầy hào hứng. Âm nhạc có thể thay đổi bầu không khí trong lớp học nhanh chóng, học sinh có thể thực hành kiến thức một cách tích cực, tự nhiên hơn thông qua các giai điệu bài hát. Bên cạnh đó, các em có thể nhớ bài học, nhấn trọng âm tốt hơn, góp phần củng cố và nâng cao vốn từ vựng, mẫu câu và các kỹ năng nghe, nói, phát âm. Trong mỗi đơn vị bài học đều có những hoạt động Let’s sing phù hợp với chủ đề của bài. Thay vì cho các em nghe nhạc và hát theo vài lần một cách nhàm chán. Tôi thường cho các em nghe nhiều lần kết hợp với một vài bài tập nhỏ qua 12 Sau khi củng cố lại kiến thức đã học ở bài trước. Tôi chỉ vào từng bộ phận cơ thể và nêu lên những từ mới (về chủ đề “Our bodies”) sẽ xuất hiện trong bài hát như head, shoulders, knees, toes. Sau đó, các em sẽ xem video bài hát “Head, shoulders, knees and toes”, thực hành hát (nếu có thể) và chỉ vào bộ phận cơ thể phù hợp. b. Sử dụng hiệu quả bài chant vào tiết học. Chant là bài đọc nhịp, giống như đọc thơ, đọc các bài vè có ngữ điệu, có phách. Như vậy khi nói học sinh sẽ giữ được bản chất tự nhiên vốn có của ngôn ngữ. Khi cho học sinh thực hành với bài chant, giáo viên nên cho các em vỗ tay theo nhịp nhằm giúp các em đọc dễ dàng hơn. Ví dụ: Unit 11: My family: Lesson 3: 1, 2, 3 (Tiếng Anh 3 Global success) - Trong bài này, học sinh vừa thực hành âm “o” và âm “ure”, đồng thời ôn tập mẫu câu “How old is he/ she? – He’s/ She’s” - Khi dạy, giáo viên có thể sử dụng tranh trong bài chant cho học sinh thực hành hỏi – đáp bằng mẫu câu với mục đích thực hành phát âm âm các em đã học, đồng thời thực hành mẫu câu. Sau khi cho các em đọc bài chant cùng với nhạc vài lần, giáo viên có thể chia nhóm ra đọc. Trong bài này có thể chia thành 2 nhóm (nhóm A sẽ đọc các dòng 1, 3, 4, 5, 7, 8; nhóm B sẽ đọc các dòng 2, 6 và ngược lại). Sau đó, giáo viên có thể thay đổi từ “brother”, “sister” bằng từ vựng về những thành viên khác trong gia đình; thay đổi từ “sixteen”, “fifteen” bằng số khác cho học sinh vận dụng rộng rãi hơn. 3.2.4. Tạo hứng thú cho học sinh thông qua sử dụng các đồ dùng trực quan. Như chúng ta đã biết, học sinh Tiểu học dễ tiếp thu kiến thức qua các đồ dùng trực quan, sinh động. Theo quan điểm của tôi, tất cả các phương tiện dạy học 14 - Sau đó, giáo viên đưa ra các câu hỏi để gợi mở cho học sinh nói về chủ đề của bài. + Giáo viên yêu cầu học sinh nhìn tranh và hỏi: Where can you see these places? (Các bạn có thể nhìn thấy những nơi này ở đâu?) + Học sinh: Ở trường. (At school.) + Giáo viên giới thiệu chủ đề “Our school” (Trường học của chúng ta). - Sau phần giới thiệu chủ đề giáo viên có thể sử dụng các bức tranh trên để giới thiệu từ mới theo các bước sau: - Giáo viên đính tranh lên bảng hoặc trình chiếu tranh. - Giáo viên yêu cầu học sinh nói về tên của các đồ vật ở trong tranh bằng Tiếng Việt. Sau đó giáo viên hướng dẫn cách đọc và viết bằng Tiếng Anh tương ứng: school, classroom, library, playground. 3.2.5. Phát triển tính tích cực của học sinh thông qua việc sử dụng các trò chơi trong giảng dạy. Trò chơi có thể sử dụng để củng cố ngữ liệu đã giới thiệu trong bài học theo một phương pháp hấp dẫn học sinh một cách có tổ chức vui vẻ và đồng thời kích thích hứng thú học tập của các em, đặc biệt là ở phần “warm up”. Ví dụ 1: Unit 2: Our names: Lesson 3: 4, 5, 6 (Tiếng Anh 3 Global success). Để kích thích hứng thú học tập của học sinh đồng thời ôn lại bài cũ, giáo viên có thể sử dụng các từ hoặc mẫu câu đã học để cho học sinh chơi trong 16 - Trò chơi này không những kiểm tra khả năng ghi nhớ từ của các em, mà còn kiểm tra kỹ năng viết từ của các em. Ảnh minh họa * Sau đây là một số trò chơi cho từng mục đích khác nhau: Ví dụ 1: Trò “Charades” - Cách chơi: “Một học sinh nhặt một phiếu trên cùng, nhưng không thông báo cho cả lớp biết đó là từ gì. Học sinh đó phải dùng cử chỉ để diễn tả nghĩa của từ ấy. Cả lớp đoán từ.”. 18 Ví dụ: Trò chơi “Living sentences or Dialogue” - Cách chơi: Hoạt động này khích lệ học sinh nghĩ ra cấu trúc câu và sắp xếp từ theo đúng trật tự. Chia lớp thành từng nhóm và cung cấp cho mỗi nhóm một câu. Mỗi học sinh trong nhóm được cấp một từ trong câu đó. Học sinh chỉ được đọc to từ của mình lên, không được phép nói thêm gì khác. Cứ như vậy cả nhóm kết hợp dần các từ lại với nhau thành câu theo đúng trật tự của câu gốc. Ví dụ: Trò “Conversation Lines” - Cách chơi: “Học sinh đứng thành hai hàng đối diện với nhau theo từng đôi. Từng đôi hỏi và trả lời: Học sinh 1: What’s your hobby? Học sinh 2: I like cooking. What’s your hobby? Học sinh 3: I like dancing. What’s your hobby? Học sinh 4: I like drawing. What’s your hobby? Học sinh 5: I like singing. What’s your hobby? Ví dụ: Trò “Do as I say”. - Cách chơi: Giáo viên vừa ra lệnh vừa làm mẫu. Thỉnh thoảng lại giả ra lệnh một đằng, làm một nẻo. Đổi giọng khi ra lệnh để thu hút sự chú ý của học sinh. - Trò chơi này giúp học sinh có phản xạ và tư duy ngôn ngữ nhanh. 3.2.5. Xây dựng lòng say mê với Tiếng Anh của học sinh qua hoạt động ngoại khóa. Không chỉ đối với trẻ em mà kể cả người lớn chúng ta đôi khi cũng cảm thấy ngồi trong lớp học tập theo một khuôn khổ nhất định là một hoạt động khá gò bó 20 Lớp Tổng Yêu thích môn Tiếng Anh Chưa yêu thích môn Tiếng Anh số Số lượng % Số lượng % 3A 35 34 97,1% 1 2,9% 3B 38 38 100,0% 0 0,0% 3C 38 36 94,7% 2 5,3% 3D 36 36 100% 0 0,0% Tổng 147 144 98,0% 3 2,0% Kết quả trên cho thấy sự tiến bộ vượt bậc của học sinh. Tôi tin rằng, đến cuối năm học, chất lượng môn Tiếng Anh của học sinh còn cao hơn nữa. 4. Tính mới của sáng kiến: Tôi đã chọn lọc cái hay từ những phương pháp cũ, vận dụng kết hợp những cái hay trong những phương pháp mới để đưa ra những cách dạy và học Tiếng Anh hiệu quả và chất lượng hơn. Ngoài ra, thêm một số hoạt động, trò chơi, cũng như nên áp dụng các hoạt động sao cho phù hợp giúp cho tiết dạy thú vị và sinh động hơn, giúp học sinh tham gia tích cực, chủ động hơn trong giờ học. Sáng kiến được áp dụng lần đầu tiên và đạt hiệu quả cao đối với học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng, năm học 2022 – 2023. Giải pháp này giúp học sinh tạo hứng thú học tập, duy trì thái độ học tập tích cực và có ý thức tự học cao. 5. Kết quả, hiệu quả mang lại: Sau một thời gian vận dụng “Một số giải pháp tạo hứng thú, phát triển tính tích cực học Tiếng Anh cho học sinh khối 3, trường Tiểu học Phạm Hùng”, tôi nhận thấy các em có sự tiến bộ rõ rệt. Cụ thể như sau: - Các em học sinh có được động cơ học tập, tiếp thu bài tốt và nâng cao chất 22 III. KẾT LUẬN *** 1. Đánh giá về phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến: Từ kết quả đạt được như trên cho thấy việc áp dụng sáng kiến đã mang lại hiệu quả cao đối với học sinh khối 3 trường Tiểu học Phạm Hùng trong thời gian qua và sẽ được tiếp tục áp dụng cho những năm học tiếp theo. Sáng kiến có thể áp dụng cho không chỉ học sinh khối 3 mà còn ở các khối lớp khác trong Thị xã Hòa Thành và nhân rộng cho toàn tỉnh. 2. Bài học kinh nghiệm: Muốn đạt kết quả cao trong việc giảng dạy Tiếng Anh cho học sinh Tiểu học trước hết giáo viên phải có trách nhiệm, có lòng yêu nghề, nhiệt tình trong công việc. Phải xác định rõ mục đích yêu cầu trọng tâm của bài dạy, biết sử dụng và kết hợp linh hoạt sáng tạo các phương pháp dạy học, phù hợp với đặc trưng của bộ môn và đối tượng học sinh. Giáo viên khai thác, kết hợp sử dụng hiệu quả các phương tiện, thiết bị dạy học như máy chiếu, tranh ảnh, thẻ từ, mạng internet, và làm nhiều đồ dùng dạy học có tính thẩm mỹ cao giúp học sinh hứng thú tham gia vào bài học. Tùy vào điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường, mỗi giáo viên cần thiết kế các hoạt động một cách phù hợp và hiệu quả, phát huy được tối đa vai trò của học sinh. Rèn cho học sinh tích cực học tập tìm hiểu nội dung, kiến thức và vận dụng được kiến thức trước khi rèn kĩ năng.
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_giai_phap_tao_hung_thu_phat_tri.doc