Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới phương pháp dạy viết đoạn văn cho học sinh Lớp 2 theo Chương trình GDPT 2018

 chuyên môn vững vàng. Tuy nhiên vẫn còn một số em học sinh chưa học tốt cách 
viết đoạn văn. Với vai trò là giáo viên trực tiếp đứng lớp, tôi luôn gần gũi các em 
để tìm hiểu khả năng cảm thụ nội dung bài học và tìm ra những biện pháp giúp 
đỡ các em học tập tốt hơn. Nhưng việc tìm biện pháp giúp đỡ cho các em không 
đơn thuần là chỉ giúp mà cần có một nghiên cứu cụ thể chính xác đối với từng đối 
tượng học sinh sau đó mới nghiên cứu các phương pháp và các biện pháp giúp 
đỡ.
 Nội dung các bài học về luyện viết đoạn văn ở lớp 2 giúp các em học sinh 
thực hành rèn luyện các kỹ năng nói, viết, nghe, phục vụ cho việc học tập và giao 
tiếp hằng ngày, cụ thể:
 * Thực hành về các nghi thức lời nói tối thiểu, như: chào hỏi; tự giới thiệu; 
cảm ơn; xin lỗi; mời, nhờ , yêu cầu, đề nghị; chia buồn, an ủi; chia vui, khen ngợi; 
ngạc nhiên, thích thú; đáp lại lời chào, lời tự giới thiệu; đáp lời cảm ơn; đáp lời 
xin lỗi; 
 * Thực hành về một số kỹ năng phục vụ học tập và đời sống hằng ngày, 
như: viết bản tự thuật ngắn, lập danh sách học sinh, tra mục lục sách, đọc thời 
khoá biểu, viết nhắn tin, lập thời gian biểu.
 * Thực hành rèn luyện về kỹ năng diễn đạt (nói, viết ), như: kể về người 
thân trong gia đình, về sự vật hay sự việc được chứng kiến; tả sơ lược về đồ vật, 
đồ dùng.
 Do mục đích, nhiệm vụ và yêu cầu cụ thể của mỗi bài tập viết đoạn văn mà 
việc dạy viết đoạn văn có tầm quan trọng và ý nghĩa to lớn. Nó trở thành một 
trong những mục tiêu quan trọng khi dạy học ở trường tiểu học.
 a. Ưu điểm của giải pháp
 Đề tài mang lại cho học sinh những vốn từ ngữ nhất định, qua đó giúp 
các em rèn luyện kĩ năng sản sinh văn bản nói và viết, biết giao tiếp tốt trong cuộc 
sống cũng như trong trình bày văn bản. đặc biệt hơn các em co nhiều ngôn ngữ, 
vốn từ sẽ học tốt các môn học còn lại. Học sinh mới đầu được làm quen với câu, đoạn văn, cách dung dấu câu, 
cách trình bày đoạn văn,.
 Khả năng cảm thụ văn của học sinh cũng nhiều hạn chế.
 Cơ sở vật chất còn hạn chế, phòng học hẹp, học sinh nhiều rất khó khăn 
trong việc thảo luận nhóm và di chuyển trong giờ học.
 Để chất lượng viết văn của các em đạt kết quả tốt hơn, giúp các em có 
 hứng thú học Tập làm văn hơn, tôi đã mạnh dạn đổi mới phương pháp, tích 
 lũy kinh nghi￿m đi sâu vào nghiên cứu và viết sáng kiến: “Đổi mới phương 
 pháp dạy viết đoạn văn văn cho học sinh lớp 2 theo Chương trình GDPT 
 2018.”
 III. NỘI DUNG ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN:
1. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến.
Giải pháp 1: Giáo viên cần lập nội dung chương trình.
 Để dạy tốt tiết luyện viết đoạn văn trước hết giáo viên cần : 
 - Nghiên cứu kĩ nội dung chương trình, xác định mục tiêu bài học và mục tiêu 
của từng hoạt động hoạc tập. Giáo viên mạnh dạn thay đổi học liệu trong sách 
giáo khoa sao cho phù hợp với khả năng nhận thức của hoạc sinh trong lớp. Từ 
đó đề ra các phương án cụ thể cho từng hoạt động học tập.
 - Hiệu quả của giờ học phụ thuộc rất nhiều vào sự chuẩn bị bài chu đáo của 
giáo viên.
 Ví dụ: Khi dạy bài: Viết đoạn văn kể về một giờ ra chơi.
 Giáo viên có thể cho học sinh xem video của các bạn học sinh trong lớp, trong 
trường vào giờ ra chơi. Qua video các em sẽ nắm được các hoạt động của các bạn 
trên sân trường và lựa chọn các hoạt động để kể.
 - Xuất phát từ đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh lớp 2. Các em hiếu động, tò 
mò, ham hiểu biết, thích hoạt động vui chơi. Vì vậy giáo viên cần linh hoạt vận 
dụng nhiều hình thức học tập: Hoạt động cá nhân, Hoạt động nhóm.
Giải pháp 2: Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp liên môn để học sinh 
có thêm kiến thức thực tế. Khi giảng dạy Luyện từ và câu tôi để giúp học sinh tăng thêm vốn từ ngữ 
giúp viết văn tả được hay, có hình ảnh Khi dạy các tiết bổ trợ tôi đã sử dụng các 
biện pháp sau:
 + Sưu tầm những đoạn văn tả hay ra dạng bài tập, cho học sinh đọc và yêu 
cầu học sinh tìm những từ gợi tả âm thanh, hình ảnh trong đoạn văn, câu đó.
 Ví dụ: Từ ngữ nào được dùng để nói về âm thanh của sáo diều?
 No gió Trong ngần Uốn cong
 + Ra các bài tập yêu cầu học sinh điền từ, qua đó giúp học sinh có thêm vốn 
hiểu biết về nghĩa của từ để sử dụng cho đúng.
 Ví dụ: Chọn từ trong ngoặc đơn điền vào chỗ chấm
 ( nhớ, tươi vui, thân thiết, vui đùa)
 Cá nhỏ và nòng nọc là đôi bạn .......... . Hằng ngày, chúng cùng nhau bơi 
lội. Thế rồi nòng nọc trở thành éch. Nó phải lên bờ để sinh sống. Nhưng nó vẫn 
......... cá nhỏ. Thỉnh thoảng nó nhảy xuống ao .......... cùng cá nhỏ.
 + Cho học sinh đóng vai để nói lời chúc mừng, khen ngợi , an ủi nhau:
 - Giáo viên đưa ra các tình huống khác nhau để học sinh lên đóng vai. Các 
nhóm khác xem và nhận xét. 
 Ví dụ: Một bạn gái mặc bộ váy đẹp và bị giây mực ra váy. Một bạn khác 
đang an ủi bạn có váy đẹp bị giây bẩn.
 Bạn trai lỡ tay làm rách một trang sách của quyển truyện. Bạn đó đến bên 
cạnh nói lời xin lỗi.
 Một số bạn khen một bạn trai bơi giỏi.
 Em quên bút, bạn cho em mượn bút. Hãy nói lời cảm ơn bạn.
Giải pháp 4: Tổ chức, hướng dẫn học sinh quan sát đối tượng cần tả .
 Kĩ năng quan sát rất cần cho học sinh khi viết văn: 
 + Quan sát trên lớp theo gợi ý, hướng dẫn của giáo viên. 
 + Học sinh tự quan sát khi chuẩn bị bài ở nhà.
 + Học sinh quan sát cuộc sống xung quanh em. + Tiết Luyện viết đoạn tuần 24: Viết 3 - 5 câu kể lại hoạt động của một con vật 
mà em qua sát được.
 * Khi dạy bài này tôi sẽ giao cho học sinh về nhà quan sát hoạt động của con 
vật mà nhà em nuôi hoặc nhà hàng xóm và ghi lại vào nháp.
 * Tôi sẽ sưu tầm thêm các video về hoạt động của một số con vật cho học sinh 
quan sát.
 Giải pháp 5: Cách hình thành dàn ý đoạn văn thông qua bài tập 1 và hệ 
thống câu hỏi gợi ý.
 Trước khi viết một đoạn văn ngắn để giới thiệu, tả, viết đoạn văn kể hay tự 
thuật lại sự việc. Học sinh cần được tích lũy hiểu biết, trải nghiệm từ nội dung bài 
các bài đọc và các hoạt động nghe nói xung quanh những ý tưởng, thông tin được 
gợi ra từ bài tập 1 của tiết học Luyện viết đoạn.
 Ví dụ: + Tiết luyện viết đoạn tuần 26 
 Trước khi yêu cầu học sinh Viết đoạn văn kể về việc em đã làm để bảo vệ 
môi trường thì các em sẽ phải hoàn thành bài tâp 1.
 + Tiết luyện viết đoạn tuần 30 trước khi học sinh viết lời cảm ơn chú 
bộ đội Hải quân cá em cũng được quan sát tranh và luyện nói ở bài tập 1. + Hướng dẫn học sinh sắp xếp các câu trả lời theo một trình tự hợp lý để hoàn 
chỉnh bài làm miệng. 
 + Hướng dânc học sinh viết liền mạch các câu trả lời thành đoạn văn ngắn.
Giải pháp 6: Nhận xét bài, sửa bài
 Đây là việc làm hết sức cần thiết, giúp học sinh nhận ra lỗi sai để sửa chữa, 
hoàn thành bài văn. Học sinh lớp 2 chưa được học và luyện tập nhiều về từ ngữ, 
ngữ pháp,chắc chắn trong bài viết của các em sẽ có rất nhiều lỗi sai. Trong quá 
trình chấm, nhận xét giáo viên phát hiện và giúp học sinh khắc phục, các em sẽ 
biết lựa chọn và thay thế các từ ngữ khác cho phù hợp.
 Đối với những bài văn có ý hay, giáo viên giúp học sinh thêm hoặc bớt câu , 
từ để bài văn của các em hoàn chỉnh hơn.
 Giáo viên giới thiệu thêm cho các em những bài văn hay của các anh chị năm 
trước hoặc các bạn lớp khác để các em học tập.
 2. Tính mới, tính sáng tạo:
 Đứng trước vai trò, vị trí, tầm quan trọng của việc dạy Luyện viết đoạn văn 
cho học sinh Tiểu học nói chung và đối với học sinh lớp 2 nói riêng, tôi thấy việc 
hướng dẫn cho các em nắm được phương pháp học cách viết đoạn văn là hết sức 
cần thiết.
 Học văn không chỉ là học những tri thức về ngôn ngữ, về lý luận mà 
quan trọng hơn là bồi dưỡng và phát triển năng lực văn ở mỗi người. Năng lực 
văn này bao gồm năng lực tư duy và năng lực cảm xúc; năng lực thể hiện, tức khả 
năng nói, viết, diễn đạt cảm nghĩ của mình trong một văn bản hay trong một lời 
nhắn.
 Học văn vừa là học, vừa là sống. Trong cái sống đó, tri thức điều học 
được là cần, nhưng chưa phải là cái quan trọng nhất. Mà điều quan trọng là ở lớp, 
các em được tổ chức hoạt động theo phương pháp tích cực để dần dần trở thành 
người lao động biết làm chủ bản thân, gia đình và xã hội. Lối học thụ động không 
thích hợp với nhà trường mới. Nhưng chỉ chủ động trong tiếp thu bài vở trên lớp viên cần hết sức linh hoạt để làm cho tiết “Luyện viết đoạn ” trở thành một tiết 
học hứng thú và bổ ích. Điều quan trọng là cần căn cứ vào nội dung, tính chất của 
từng bài, căn cứ vào trình độ HS và năng lực, sở trường của GV; căn cứ vào điều 
kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng trường, từng lớp mà lựa chọn, sử dụng kết hợp 
các phương pháp và hình thức dạy học một cách hợp lý, đúng mức.
 3. Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến
 Sau một thời gian học tập và rèn luyện, chất lượng học tập của HS lớp tôi 
dạy đã được nâng cao rõ rệt. HS đã bước đầu biết cách ứng xử, nói và viết phù 
hợp .
 Tôi tự nhận thấy mình đã tìm được hướng đi đúng, cách làm phù hợp cho 
việc nâng cao chất lượng giảng dạy tiết Luyện viết đoạn văn. Tôi thấy mỗi giờ 
dạy bản thân mình cũng tạo được sự say mê, hứng thú trong việc rèn cho các em 
học Viết đoạn văn. Cho nên tiết học văn bây giờ trở nên nhẹ nhàng hơn, hiệu quả 
hơn so với trước.
 Tôi đã mạnh dạn thực hiện kinh nghiệm của mình trong các tiết Luyện viết 
đoạn văn.Đầu năm học, khi mới bước vào học viết đoạn văn có không ít học sinh 
lớp tôi rất “sợ ” học tiết này. Nhưng dần dần với sự động viên, dìu dắt của tôi, số 
lượng các em sợ học phân môn này ngày càng giảm dần. Thay vào đó học sinh 
rất mong muốn, phấn khởi chờ đón tiết Luyện viết đoạn văn. Học sinh lớp tôi đã 
có ý thức hơn trong các giờ học. Học sinh tự tin và hứng thú học tập. Chất lượng 
học viết đoạn văn có chuyển biến rõ rệt,nội dung các bài viết phong phú, các bài 
viết có sự khác biệt rõ do học sinh được bộc lộ kinh nghiệm, sự cảm nhận của cá 
nhân khi quan sát. Học sinh được tự do diễn đạt bằng sự lựa chọn từ ngữ, mô hình 
câu của riêng mình. Giờ học hứng thú hơn bởi học sinh có động cơ nói ra, viết ra 
điều mình thấy, mình cảm nhận được.
 Đó chính là những động lực thúc đẩy tôi ngày càng nỗ lực phấn đấu hơn 
nữa trong sự nghiệp trồng người đầy khó khăn thử thách này.
 4. Hiệu quả, lợi ích thu được từ sáng kiến: