Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh Lớp 4 theo Chương trình GDPT 2018

 kết quả của sự tương tác giữa con người và thế giới, được truyền từ thế hệ này 
sang thế hệ khác
 Sáng tạo là biểu hiện của tài năng trong những lĩnh vực đặc biệt nào đó, 
là năng lực tiếp thu tri thức, hình thành ý tưởng mới và muốn xác định được 
mức độ sáng tạo cần phải phân tích các sản phẩm sáng tạo. Sáng tạo được hiểu 
là hoạt động của con người nhằm biến đổi thế giới tự nhiên, xã hội phù hợp với 
các mục đích và nhu cầu của con người trên cơ sở các quy luật khách quan của 
thực tiễn, đây là hoạt động đặc trưng bởi tính không lặp lại, tính độc đáo và tính 
duy nhất. Sáng tạo là một thuộc tính nhân cách tồn tại như một tiềm năng ở con 
người. Tiềm năng sáng tạo có ở mọi người bình thường và được huy động trong 
từng hoàn cảnh sống cụ thể
 Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự 
hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được trực tiếp 
hoạt động thực tiễn trong nhà trường hoặc trong xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ 
chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, phẩm chất nhân 
cách, các năng lực và tích luỹ kinh nghiệm riêng cũng như phát huy tiềm năng 
sáng tạo của cá nhân.
 * Ưu điểm của giải pháp:
 Những hoạt động ngoài giờ lên lớp là cơ hội để các em bộc lộ cá tính, năng 
khiếu, sở trường. Đồng thời, có tác dụng hình thành thói quen hợp tác, tương 
trợ, học tập lẫn nhau. Hoạt động ngoài giờ lên lớp là môi trường thực hành, 
luyện tập rất tốt để củng cố kiến thức, kĩ năng, hành vi đạo đức, giáo dục tinh 
thần tập thể, ý thức cộng đồng, đoàn kết tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Tạo cơ hội 
để học sinh giao lưu, hợp tác, tự khẳng định và tích lũy kinh nghiệm, làm phong 
phú vốn sống qua đó tự điều chỉnh hành vi ứng xử. Nó còn là điều kiện để học 
sinh thường xuyên luyện tập hình thành thói quen hành vi đúng chuẩn mực, tích 
hợp giáo dục các kĩ năng sống cơ bản ở mức phù hợp với lứa tuổi như: giao 
tiếp, tự nhận thức, giải quyết vấn đề, ra quyết định... Thông qua việc trực tiếp 
tham gia các hoạt động học sinh bộc lộ ý thức đạo đức, lối sống của mình. Từ 
 2 III. NỘI DUNG ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN:
 III.1. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến:
 1. Giải pháp 1: Giáo viên phải nắm chắc mục đích, ý nghĩa, yêu cầu và 
các hình thức tổ chức hoạt động.
 Hoạt động trải nghiệm trong nhà trường cần được hiểu là hoạt động có 
động cơ, có đối tượng để chiếm lĩnh, được tổ chức bằng các việc làm cụ thể của 
học sinh, được thực hiện trong thực tế, được sự định hướng, hướng dẫn của nhà 
trường. 
 Đối tượng để trải nghiệm nằm trong thực tiễn. Qua trải nghiệm thực tiễn, 
người học có được kiến thức, kĩ năng, tình cảm và ý chí nhất định. Sự sáng tạo 
sẽ có được khi phải giải quyết các nhiệm vụ thực tiễn phải vận dụng kiến thức, 
kĩ năng đã có để giải quyết vấn đề, ứng dụng trong tình huống mới, không theo 
chuẩn đã có, hoặc nhận biết được vấn đề trong các tình huống tương tự, độc lập 
nhận ra chức năng mới của đối tượng, tìm kiếm và phân tích được các yếu tố 
của đối tượng trong các mối tương quan của nó, hay độc lập tìm ra giải pháp 
thay thế và kết hợp được các giải pháp đã biết để đưa ra hướng giải quyết mới 
cho một vấn đề. 
 Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong từng môn học được hiểu là sự vận 
dụng kiến thức đã học và áp dụng trong thực tế đời sống đối với một đơn vị 
(một phần kiến thức) nào đó, giúp học sinh phát hiện, hình thành, củng cố kiến 
thức một cách sáng tạo và hiệu quả. Các hoạt động này được thực hiện trong lớp 
học, ở trường, ở nhà hay tại bất kỳ địa điểm nào phù hợp.
 Với yêu cầu tất cả học sinh đều được tham gia đầy đủ các bước khi tổ chức 
hoạt động trải nghiệm sáng tạo là nhiệm vụ mới mẻ, khó khăn nên giáo viên còn 
rất lúng túng trong khâu xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện. Do vậy cần tổ 
chức tập huấn để mỗi giáo viên nắm chắc mục đích, ý nghĩa, yêu cầu và các 
hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm là rất cần thiết.
 2. Giải pháp 2: Hướng dẫn cho học sinh tìm hiểu về Hoạt động trải 
nghiệm sáng tạo và nắm vững các bước của Hoạt động trải nghiệm
 4 thành cho học sinh những kiến thức ở mức độ nào? (Khối lượng và chất lượng 
đạt được của kiến thức?)
 - Những kỹ năng nào có thể được hình thành ở học sinh và các mức độ 
của nó đạt được sau khi tham gia hoạt động? 
 - Những thái độ, giá trị nào có thể được hình thành hay thay đổi ở học 
sinh sau hoạt động?
 Bước 3: Xác định nội dung và hình thức của hoạt động 
 Mục tiêu có thể đạt được hay không phụ thuộc vào việc xác định đầy đủ 
và hợp lý những nội dung và hình thức của hoạt động. Trước hết, cần căn cứ 
vào từng chủ đề, các mục tiêu đã xác định, các điều kiện hoàn cảnh cụ thể của 
lớp, của nhà trường và khả năng của học sinh để xác định các nội dung phù hợp 
cho các hoạt động. Cần liệt kê đầy đủ các nội dung hoạt động phải thực hiện, từ 
đó lựa chọn hình thức hoạt động tương ứng. Có thể trong một hoạt động nhưng 
có nhiều hình thức khác nhau được thực hiện đan xen hoặc trong đó có một hình 
thức nào đó là trung tâm, còn hình thức khác là phụ trợ
 Bước 4: Chuẩn bị hoạt động
 Trong bước này, cả giáo viên và học sinh cùng tham gia công tác chuẩn 
bị. 
 - Nắm vững các nội dung và hình thức hoạt động đã được xác định và dự 
kiến tiến trình hoạt động. 
 - Dự kiến những phương tiện, điều kiện cần thiết để hoạt động có thể 
được thực hiện một cách có hiệu quả. Các phương tiện và điều kiện cụ thể là: 
 + Các tài liệu cần thiết liên quan đến các chủ đề, phục vụ cho các hình 
thức hoạt động. 
 + Các phương tiện hoạt động như phương tiện âm thanh, nhạc cụ, đạo cụ, 
phục trang, ánh sáng, tranh ảnh, băng đĩa hình, băng đĩa nhạc, máy tính, máy 
chiếu projector, các loại bảng... 
 + Phòng ốc, bàn ghế và các phương tiện phục vụ khác. 
 6 nắm vững khả năng mọi mặt, kể cả các tiềm năng có thể có, thấu hiểu từng mục 
tiêu và tính tóan tỉ mỉ việc đầu tư cho mỗi mục tiêu theo một phương án tối ưu.
 Bước 6: Thiết kế chi tiết hoạt động
 Trong bước này, cần phải xác định: 
 - Có bao nhiêu việc cần phải thực hiện?
 - Các việc đó là gì? Nội dung của mỗi việc đó ra sao? 
 - Tiến trình và thời gian thực hiện các việc đó như thế nào? 
 - Các công việc cụ thể cho các tổ, nhóm, các cá nhân 
 - Yêu cầu cần đạt được của mỗi việc.
 Bước 7: Kiểm tra, điều chỉnh và hoàn thiện chương trình hoạt động
 - Rà soát, kiểm tra lại nội dung và trình tự của các việc, thời gian thực 
hiện cho từng việc, xem xét tính hợp lý, khả năng thực hiện và kết quả cần đạt 
được.
 - Nếu phát hiện những sai sót hoặc bất hợp lý ở khâu nào, bước nào, nội 
dung nào hay việc nào thì kịp thời điều chỉnh. 
 - Cuối cùng, hoàn thiện bản thiết kế chương trình hoạt động và cụ thể hóa 
chương trình đó bằng văn bản. Đó là giáo án ( kịch bản) tổ chức hoạt động.
 3. Giải phải 3: Xây dựng và rèn luyện các kĩ năng cơ bản cho học 
sinh và duy trì tốt hoạt động của Hội đồng tự quản lớp
 Giáo viên cần phải hướng dẫn, rèn luyện sao cho các em có các kĩ năng 
như: kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng lắng nghe và phản hồi tích cực, kĩ năng ghi 
chép, thu thập xử lí thông tin, kĩ năng ra quyết định... Việc rèn luyện các kĩ 
năng này sẽ giúp học sinh làm việc tích cực, hiệu quả hơn trong các hoạt động.
 Giáo viên cần mạnh dạn giao việc cho Hội đồng tự quản thực hiện các 
nhiệm vụ quản lí lớp, duy trì tổ chức sinh hoạt lớp, giờ chào cờ đầu tuần; khuyến 
khích các em tích cực tham gia trang trí lớp, tự tổ chức các hoạt động vui chơi, 
đăng kí tham gia các câu lạc bộ, tránh làm thay, làm hộ học sinh. Giáo viên chỉ 
đóng vai trò là người tư vấn giúp đỡ. Làm như vậy các em mới có cơ hội bộc lộ 
 8 5. Giải pháp 5: Làm tốt công tác tham mưu, đề xuất, phối hợp và chuẩn 
bị đủ đồ dùng dạy học.
 Nhà trường cũng như mỗi giáo viên cần chủ động đề xuất, phối hợp, liên 
kết với nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường như: giáo viên chủ 
nhiệm, giáo viên bộ môn, cán bộ Đoàn, tổng phụ trách Đội, cha mẹ học sinh, 
chính quyền địa phương, Hội Khuyến học, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí 
Minh, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp ở địa phương,... Các cơ sở như khu di 
tích lịch sử, khu văn hóa, cơ quan, công trường, nhà vườn, khu chăn nuôi, đồng 
ruộng... hoặc ở mỗi gia đình đều có thể là địa điểm lí tưởng để học sinh được 
thực hành, trải nghiệm sáng tạo.
 - Bắt buộc phải có đồ dùng dạy học
 - HS khám phá thế giới tự nhiên và xã hội thông qua các hoạt động học. 
 - Không lệ thuộc nhiều vào sách giáo khoa mà hướng theo chủ đề, GV sử 
dụng nhiều tài liệu từ nguồn internet và lựa chọn cách thức tiến hành hoạt động 
dạy học dựa theo năng lực của học sinh trong lớp. 
 - Không gian học tập được mở rộng (trong lớp, ngoài sân hoặc ngoài 
khuôn viên của trường ). Tuy nhiên không gian học tập cần rộng rãi.
 - Tăng cường thời gian thực hành
 III. 2. Tính mới, tính sáng tạo:
 Đề tài được xây dựng dựa trên thực tế tổ chức các hoạt động, không sao 
chép từ các giải pháp, sáng kiến đã có trước đây. Chưa được áp dụng rộng rãi, 
chưa bộc lộ công khai trong các văn bản, sách báo, tài liệu kĩ thuật đến mức căn 
cứ vào đó có thể thực hiện được ngay. Không trùng với các giải pháp, sáng kiến 
của người khác.
 Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục thực hiện nhằm góp 
phần giáo dục toàn diện học sinh về đức, trí, thể, mĩ. Đó không chỉ là điều kiện 
để mỗi học sinh được thể hiện mà các em còn được giao lưu học hỏi, được trải 
nghiệm sáng tạo, thân thiện với môi trường sống... 
 10 đến việc “Giáo dục kĩ năng sống” cho học sinh. Giáo dục kĩ năng sống qua 
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là rất cần thiết và hoàn toàn khả thi vì giáo dục 
kĩ năng sống đã, đang và sẽ là xu thế tất yếu của giáo dục. Đây là một trong 
những yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục phổ 
thông mới. 
 Đối với học sinh được tham gia Hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các em 
phấn khởi, mạnh dạn, tự tin, tự giải quyết vấn đề và có nhiều sáng tạo mới trong 
học tập và sinh hoạt hàng ngày.
 Học sinh có nhiều cơ hội trải nghiệm để vận dụng những kiến thức học 
được vào thực tiễn, từ đó, hình thành năng lực thực tiễn cũng như phát huy tiềm 
năng sáng tạo của bản thân. 
 Học sinh đã hòa nhập với bạn bè, hiểu biết và ứng xử phù hợp với những 
tình huống thực tiễn trong cuộc sống...Từ đó biết điều chỉnh, tiếp thu những giá 
trị tích cực của cuộc sống tạo nên sự thân thiện với tập thể bạn bè, thầy cô, gia 
đình và xã hội.
 Các em có những kĩ năng sống cơ bản. Các em biết xác định những mục 
tiêu của cuộc sống hiện tại và tương lai. Đồng thời định hướng cho các em rèn 
luyện để trở thành những công dân hữu ích trong tương lai, giàu lòng yêu quê 
hương, đất nước, sẵn sàng cống hiến tài năng trên mọi lĩnh vực của đời sống xã 
hội.
 III.4. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp.
 Các biện pháp của đề tài dễ thực hiện, không tốn thời gian và tiết kiệm 
được chi phí.
 *Đối với học sinh: Qua việc thực hiện các biện pháp trên, đến hết học kì I, 
tôi nhận thấy các em có tiến bộ rõ rệt. Hầu hết các em đều tỏ ra thích thú với 
môn học. Rất nhiều em thể hiện rõ năng lực của mình qua các hoạt động trải 
nghiệm sáng tạo. Các em tiếp thu kiến thức mới một cách dễ dàng và khó quên, 
các em đã áp dụng được bài học vào thực tiễn cuộc sống như: nói lời thân thiện, 
lời chào, cảm ơn, xin lỗi, hay những lời yêu cầu, đề nghị lịch sự; các em biết 
 12 Từ chỗ thay đổi nhận thức trên cộng với sự trưởng thành về mọi mặt của HS 
phụ huynh bắt đầu tin yêu, ủng hộ hoạt động của nhà trường; tạo điều kiện cho HS 
tham gia hoạt; động tích cực động viên về tinh thần, hỗ trợ về kinh phí cho tổ chức 
hoạt động.
 Trên đây là một số giải pháp mà cá nhân tôi đã áp dụng. Các giải pháp mà 
tôi trình bày không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự đóng 
góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, của Hội đồng thẩm định sáng kiến, của bạn bè 
đồng nghiệp để đề tài của tôi hoàn thiện hơn và được áp dụng rộng rãi vào thực 
tiễn.
 CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN 
 ÁP DỤNG SÁNG KIẾN 
 (xác nhận) 
.....................................................................
..................................................................... 
 Khúc Thị Lan Phương
 14 Chào cờ Đội Đại hội Chi đội 4C
 Ngày Hội STEM
 Đọc và làm theo báo Đội
 16 Trải nghiệm gói bánh chưng
 18 - 06h 15’: Học sinh tập trung tại sân trường theo vị trí xe, nghe phổ biến nội dung 
chương trình, điểm danh quân số, phát mũ + thẻ đeo ngực cho học sinh.
 - 06h30’: Xe khởi hành chuyến thăm quan học tập tại Hải Phòng. Trên xe học sinh 
 nghe anh chị HDV giới thiệu những nơi các em đi qua, tham gia trò chơi có thưởng 
 trên xe.
 - 07h30’: Tới Quần thể Bạch Đằng Giang, các anh chị HDV dẫn các em đi thăm 
 đền thờ Đức vua Ngô Quyền, đền thờ Hoàng Đế Lê Đại Hành, đền thờ Hưng Đạo 
 Vương Trần Quốc Tuấn, chùa Trúc Lâm, đền Mẫu, đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, 
 Quảng trường chiến thắng. 
 - 11h00’: Học sinh tập trung lên xe, điểm danh quân số. Xe đưa đoàn tới nhà hàng 
 ăn trưa, nghỉ ngơi.
 • 13h10’: Sau bữa trưa, xe tiếp tục đưa các bạn học sinh đến khu tưởng niệm vương 
 triều nhà Mạc- đây là quần thể di tích lịch sử - khảo cổ, là kinh đô đầu tiên của 
 người dân vùng biển do nhà Mạc dựng lên.
 • Tham quan Khu chính điện của Từ đường gồm tiền điện (7 gian), thiêu hương 
 (ống muống), hậu cung (5 gian). Tiếp đến là cầu qua hồ bán nguyệt vào Ngũ 
 tiền môn được xem là “cánh cửa” của vương triều Mạc. Ngũ tiền môn gồm có 
 nghi môn ngoại và nghi môn nội với cấu trúc 4 trụ, 3 gian, 2 tầng, 4 mái tạo 
 nên một không gian linh thiêng, trang trọng. Hai tòa nhà giải vũ thuộc khu 
 tưởng niệm nằm song song đối diện với nhau, đây là nơi du khách thập phương 
 dừng chân nghỉ ngơi, sắp lễ trước lúc vào dâng hương ở chính điện. Theo quan 
 niệm phương Đông, nhà giải vũ còn là nơi che mưa, che nắng cho con người, ý 
 20