Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Lớp 4

 2 
 Dựa trên thực tế cho thấy, nếu các em có kiến thức, có thái độ tích cực 
mới đảm bảo sự thành công, xuất phát từ việc cải cách mục tiêu, đổi mới 
giáo dục. Từ những lí do trên, tôi chọn sáng kiến: “Biện pháp giáo dục kĩ 
năng sống cho học sinh lớp 4”
 II. NỘI DUNG:
1. Thực trạng
a). Thuận lợi
 Trường Tiểu học Phong Tân nằm trên địa bàn xã Phong Tân, là xã có 
chuyển biến tích cực trong phong trào học tập và truyền thống hiếu học. 
 Lãnh đạo nhà trường năng động, nhiệt tình; đội ngũ giáo viên yêu nghề 
mến trẻ, hết lòng vì học sinh thân yêu. 
 - Hội Cha mẹ Học sinh hoạt động có chiều sâu, phối hợp với nhà trường 
quan tâm chăm sóc giáo dục học sinh nâng cao chất lượng giáo dục.
 Năm học 2021-20222, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 4A1, công tác 
tại điểm trung tâm., tôi nhận thấy điều kiện kinh tế một số gia đình học sinh 
còn khó khăn, việc đầu tư và chăm lo cho con cái học hành của các bậc cha 
mẹ chưa được quan tâm nhiều.
 Tổng số học sinh đầu năm là 38/24 nữ 
 b) Khó khăn:
 Qua những năm học thực hiện đổi mới giáo dục chất lượng học sinh 
nhìn chung có tiến bộ rõ rệt, Tuy nhiên, trong quá trình giáo dục chúng ta 
thường mới chỉ quan tâm tới việc dạy chữ và chưa quan tâm nhiều tới việc 
dạy làm người cho học sinh. Vì vậy việc thích ứng với xã hội, với cuộc sống 
xung quanh là một vấn đề khó với các em. Qua điều tra cho thấy tình trạng 
học sinh nói tục, chửi bậy, đánh nhau vẫn còn xảy ra. Trong đó các kĩ năng 
như tương trợ nhau, giao tiếp, diễn đạt trước đám đông được các thầy cô giáo 
tích cực hình thành và củng cố nhưng chưa thể hiện được nhiều. 
 Chúng ta đều nhận thấy rằng một bộ phận không nhỏ học sinh càng lớn 
lên đạo đức càng đi xuống, ngày càng thực dụng, ích kỉ và lười hoạt động 
 4 
đó lồng ghép một cách nhẹ nhàng những kinh nghiệm sống vào bài học đến 
từng đối tượng học sinh. Trong quá trình dạy lồng ghép kĩ năng sống cho học 
sinh cần phải khơi gợi và phát huy sự tham gia của các em bên cạnh sự 
hướng dẫn của giáo viên. Tuyệt đối không nên áp dụng ý kiến hay suy nghĩ 
chủ quan của giáo viên. Tuyệt đối không được phê bình hay đánh giá khi các 
em làm gì đó chưa tốt. Bởi nếu vậy sẽ làm mất sự chủ động, tự tin và hoà 
nhập cùng bạn bè vì ở lứa tuổi này các em rất muốn thể hiện mình. Trong 
chương trình giáo dục Tiểu học vấn đề Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh 
được thể hiện rõ nhất trong một số phân môn như: Tiếng Việt, Đạo đức, Tự 
nhiên và xã hội.
* Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Tiếng Việt:
 Môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ hình thành và phát triển 
ở học sinh các kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp trong các 
môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua hoạt động dạy và học môn 
Tiếng Việt góp phần rèn luyện thao tác tư duy, góp phần mở rộng hiểu biết 
về tự nhiên, xã hội và con người. Kĩ năng sống đặc thù, thể hiện ưu thế của 
môn Tiếng Việt là kĩ năng giao tiếp, sau đó là kĩ năng nhận thức, bao gồm 
nhận thức thế giới xung quanh, tự nhận thức, ra quyết định. Trong sách giáo 
khoa Tiếng Việt, có nhiều bài học mà tên gọi của nó đã nói rõ mục tiêu giáo 
dục các kĩ năng giao tiếp xã hội.
 Khả năng Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của môn Tiếng Việt 
không chỉ thể hiện ở nội dung môn học mà còn được thể hiện qua phương 
pháp của giáo viên. Để hình thành các kiến thức và kĩ năng mà chương trình 
môn Tiếng Việt đặt ra với học sinh, người giáo viên phải vận dụng nhiều 
phương pháp dạy phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh như: 
thực hành giao tiếp, trò chơi học tập, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, 
phương pháp tổ chức hoạt động nhóm, phương pháp hỏi - đáp...Thông qua 
các hoạt động học tập, được phát huy trải nghiệm, rèn kĩ năng hợp tác, bày tỏ 
 6 
sinh,giữ học sinh và học sinh được tăng cường và học sinh có thể tự phát 
hiện và chiếm lĩnh tri thức mới. Các phương pháp và kĩ thuật dạy học môn 
Đạo đức rất đa dạng, bao gồm nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích 
cực như: học theo nhóm, theo dự án; giải quyết vấn đề, đóng vai, trò chơi, 
động não,  Và thông qua việc sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học 
tích cực đó, học sinh đã được tạo cơ hội để thực hành, trãi nghiệm, nhiều kĩ 
năng sống cần thiết, phù hợp với lứa tuổi. Tuỳ từng bài học, chúng ta nên 
giáo dục kĩ năng phù hợp cho các em.
 Tích hợp giáo dục kĩ năng: giáo viên cho học sinh tìm hiểu nội dung câu 
chuyện, cho các em liên hệ thực tế tại địa phương nơi mình cư trú, trình bày 
suy nghĩ, thể hiện cảm xúc về những người đã hi sinh xương máu, vì Tổ 
quốc. Kĩ năng xác định giá trị về những người đã quên mình vì Tổ quốc. 
Trên cơ sở đó, các em ý thức tham gia các hoạt động đền ơn, đáp nghĩa các 
gia đình thương binh, liệt sĩ do nhà trường tổ chức
 * Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học qua môn Tự nhiên và 
xã hội:
 Môn Tự nhiên và xã hội là một môn học giúp học sinh có một số kiến 
thức cơ bản ban đầu về con người và sức khoẻ, về một số sự vật, hiện tượng 
đơn giản trong tự nhiên - xã hội. Chú trọng đến việc hình thành và phát triển 
các kĩ năng trong học tập như: quan sát, nêu nhận xét, thắc mắc, đặt câu hỏi 
và diễn đạt hiểu biết của bản thân về các sự vật, hiện tương đơn giản trong tự 
nhiên và trong xã hội. Đặc biệt môn học giúp học sinh xây dựng các quy tắc 
giữ vệ sinh, an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng; yêu gia đình, quê 
hương, trường học và có thái độ thân thiện với thiên nhiên. 
 Cùng với kiến thức cơ bản về con người, về Tự nhiên- xã hội, việc 
giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua môn Tự nhiên và xã hội sẽ góp phần 
không chỉ khắc sâu thêm các kiến thức của môn học mà còn hình thành thái 
độ và hành vi tích cực, phù hợp, cần thiết giúp học sinh có thể ứng xử có 
hiệu quả các tình huống thực tế trong cuộc sống.
 8 
 - Tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hình 
thức dạy học của mình, qua các giờ sinh hoạt để giáo dục đạo đức và nhân 
cách cho học sinh.
 - Xây dựng hành vi giao tiếp giữa “Thầy với thầy, trò với trò, thầy với 
trò” rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hoá, lên án mọi hành vi bạo lực học đường 
và xã hội.
 - Thường xuyên liên hệ với cha mẹ học sinh, kịp thời nắm bắt thông 
tin, cùng kết hợp với cha mẹ học sinh rèn cho học sinh kĩ năng ứng xử văn 
hoá, rèn luyện sức khoẻ phòng chống bạo lực.
 - Nâng cao ý thức tự nguyện, tự giác, tự chủ phát huy được tính tích 
cực trong việc rèn luyện kĩ năng sống của thầy cô giáo và học sinh. Giáo dục 
cho học sinh nhận biết được lợi ích của việc rèn luyện kĩ năng về mọi mặt: 
cho bản thân, gia đình, xã hội và đất nước. Đồng thời biết quan tâm chia sẻ 
đến mọi người.
 - Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự đổi mới phương pháp trong việc 
thực hiện công tác chủ nhiệm lớp, tạo điều kiện để HS rèn luyện và tự rèn 
luyện. Coi trọng tự rèn luyện của HS và động viên kịp thời.
 Vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho HS còn cần đến vốn sống, tình 
thương và nhân cách của người thầy. Học kiến thức ở thầy trước hết là ở tấm 
gương sống của thầy. Vì vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh HS trước 
hết “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” mà 
ngành Giáo dục đã phát động.
c). Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ 
lên lớp:
 Nhân cách học sinh được hình thành qua hai con đường cơ bản: Con 
đường học trên lớp và con đường hoạt động ngoài giờ lên lớp.
 Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt động quan trọng, góp phần 
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà 
trường. Chính từ những hoạt động như: lao động, sinh hoạt tập thể, hoạt 
 10 
các bài học giáo viên lồng ghép giáo dục các em biết chào hỏi lễ phép, kính 
trọng ông bà, cha mẹ, anh chị em, thầy cô giáo, biết chia sẻ yêu thương, giúp đỡ 
người già, em nhỏ, bạn bè, và những người có công lao to lớn, huy sinh gian 
khổ bảo vệ quê hương đất nước như các anh hùng thương binh - liệt sĩ, những 
người lao động nghèo khổ. Bằng những hành vi, thái độ, việc làm nho nhỏ hằng 
ngày, biết xác định các giá trị hành vi đạo đức. Ở môn tự nhiên xã hội, các em 
biết tránh những việc làm xấu như nói không với thuốc lá, ma túy, rượu dứt 
khoát với những lời dụ dỗ, lôi kéo vào những thói hư tật xấu, giáo dục các em 
yêu thiên nhiên, gần gũi với thiên nhiên, động vật, thực vật để từ đó các em biết 
giá trị của cuộc sống quan trọng như thế nào để từ đó các em cảm nhận được 
bảo vệ môi trường là hết sức quan trọng đối với cuộc sống của con người.
 Trong sinh hoạt hằng ngày các em biết sử dụng đúng các quy tắc: ứng xử 
giao tiếp với mọi người, biết thông cảm chia sẻ với mọi niềm vui, nỗi buốn với 
mọi người xung quanh. Luôn luôn là một người mẫu mực, trung thực là niền tự 
hào của cha mẹ. 
 - Áp dụng vào trong các tiết dạy tôi đều lồng ghép dạy kĩ năng sống cho 
các em, nhất là các tiết sinh hoạt lớp tôi đều áp dụng kĩ năng sống cho các 
em,để giáo dục các em trở thành người tốt có ích cho xã hội. Công việc tôi làm 
mang lại hiệu quả rõ rệt, thể hiện trong 2 năm học gần đây đánh giá về phẩm 
chất của các em đạt:
 - Áp dụng trong toàn tổ 4 và cả trường thông qua các tiết sinh hoạt 
chuyên môn, sinh hoạt dưới cờ đều giáo dục kĩ năng sống cho các em.
 Kết luận: 
 - Trong quá trình thực hiện và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã rút 
ra được những bài học quí giá để bổ sung kinh nghiệm nhằm thực hiện tốt 
nhiệm vụ giảng dạy:
 - Thực hiện đúng theo các văn bản chỉ đạo của Ngành, bám sát chủ đề kế 
hoạch thực hiện phù hợp với đặc điểm tâm lý và hoàn cảnh cụ thể của từng học 
sinh trong lớp .
 12 
 XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT 
 DUYỆT SÁNG KIếN, GIẢI PHÁP CẤP SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP CẤP THỊ XÃ
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
Đơn vị: Trường tiểu học Phong Tân
 PHẦN NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ, CÔNG NHẬN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 - Tính mới:.../30 điểm
 - Tính hiệu quả:/35 điểm
 - Tính ứng dụng:. /20 điểm
 - Tính phù hợp với nhiệm vụ được giao:/10 điểm
 - Hình thức:./05 điểm
 - Tổng điểm:. /100 điểm
 Phong Tân, ngàytháng.năm 2022
 CHỦ TỊCH HĐKH
 14 
 PHIẾU ĐÁNH GIÁ, CHẤM ĐIỂM SÁNG KIẾN
 (Theo Quyết định số 4091/QĐ-UBND ngày 10/10/2019 của chủ tịch UBND thị xã) 
 Họ tên người chấm điểm: ..
 Chức vụ trong Hội đồng: 
 Tên giải pháp/đề tài nghiên cứu: 
 .................................................................................................................................
 Tác giả/nhóm tác giả: 
STT Tiêu chuẩn Tiêu chí Điểm chuẩn
 Những sáng kiến, giải pháp đưa ra chưa có người 
 nào thực hiện trước đó; những cải tiến, đề xuất /20 điểm
 mới
 1 Tính mới
 Ứng dụng có hiệu quả những thành tựu mới về 
 (30 điểm)
 khoa học – công nghệ, luận điểm, quan điểm mới, 
 những chủ trương, chính sách mới. /10 điểm
 Tính hiệu quả Đem lại hiệu quả trong công tác /25 điểm
 2
 (35 điểm) Dễ thực hiện, không tốn kém nhiều chi phí /10 điểm
 Có khả năng phổ biến ứng dụng vào thực tiển 
 Tính ứng dụng
 3 (tùy theo tỷ lệ đơn vị, cá nhân áp dụng để làm căn /20 điểm
 (20 điểm)
 cứ tính điểm)
 - Nếu phù hợp với nhiệm vụ của cá nhân thì được 
 Phù hợp với 10 điểm.
 nhiệm vụ được - Nếu phù hợp với nhiệm vụ của đơn vị thì được 5 
 4 /10 điểm
 giao điểm.
 (10 điểm) - Nếu không phù hợp với nhiệm vụ được giao của 
 cá nhân và đơn vị thì không được tính điểm.
 Hình thức Trình bày đúng bố cục; câu văn rõ ràng, dễ hiểu, 
 5 /5 điểm
 (5 điểm) mạch lạc; từ ngữ sử dụng chính xác.
 Tổng cộng /100 điểm
 NGƯỜI ĐÁNH GIÁ